DEN HAAG/ WILLEMSTAD/ PHILIPSBURG - Een groot deel van de Tweede Kamer kijkt met weinig enthousiasme terug op de autonomie die Curaçao en Sint-Maarten de afgelopen tien jaar hebben gehad. Een van de verwijten is dat er weinig tot geen belasting wordt geïnd bij bedrijven.

 

De landen kampen mede door de coronacrisis met grote problemen. Ongeveer een vijfde van de bevolking is afhankelijk van voedselhulp. Ook worden economische hervormingen, waaronder het korten van ambtenarensalarissen, al jarenlang vooruitgeschoven. De besturen van de landen kampen geregeld met corruptieschandalen.

 

Aanstaande zaterdag is het precies tien jaar geleden dat die eilanden aparte landen binnen het Koninkrijk werden, maar omdat er volgens verschillende partijen weinig verbeterd is de afgelopen jaren, wordt het zaterdag "geen feestje". "Het is mislukt", zegt SP'er Ronald van Raak. Hij wil een onderzoek naar de besluitvorming rondom 10 oktober 2010, de dag dat de nieuwe status inging. De PVV wil dat de landen "hun eigen verantwoordelijkheid nemen". Machiel de Graaf (PVV) roept de landen op zelf uit het Koninkrijk te stappen als ze hun problemen volledig zelf willen oplossen.

 

Volgens de VVD hebben ze de potentie om "het Monaco van de Cariben" te worden, maar kunnen de landen hun autonomie nu niet dragen. Volgens GroenLinks-lid Nevin Özütok is er de "harde boodschap" aan de eilanden dat de ongelijkheid in welvaart en welzijn aangepakt moet worden. Wel gaat het afdwingen van hervormingen in ruil voor coronasteun nu misschien te ver, denkt ze.

 

CDA'er Chris van Dam zegt "nul behoefte" te hebben te tornen aan de autonomie van de eilanden. Wel vraagt hij zich af wat deze autonomie in de praktijk voor de landen betekent, wanneer ze zo afhankelijk zijn van Nederland. Ook D66-lid Antje Diertens wil van de staatssecretaris horen dat de autonomie "absoluut niet wordt aangetast", omdat bewoners van de eilanden daar bang voor zijn.

 

Knops zegt dat de landen er "nog nooit zo slecht" hebben voorgestaan. Op dit moment staat de autonomie dan ook "gigantisch onder druk" en kunnen de eilanden die in de praktijk niet dragen. De staatssecretaris wil er juist aan werken dat ze dit wel kunnen. Bewoners hoeven dus niet bang te zijn de autonomie te verliezen, volgens Knops. "Maar het is 5 over 12."

 

ANP