AMSTERDAM - Het zijn spannende tijden voor de belastingadvieskantoren op de Amsterdamse Zuidas.

 

Eerst waren er de initiatieven van de Oeso en de Europese Unie om belastingontwijking tegen te gaan en nu schudt de Amerikaanse president Donald Trump opnieuw de kaarten in het spel dat multinationals en hun raadgevers spelen om zo min mogelijk winstbelasting te hoeven betalen.

 

Op de korte termijn zijn veranderingen als deze een vruchtbare voedingsbodem voor adviseurs: klanten willen weten hoe ze met de gewijzigde omstandigheden moeten omgaan. Consultants die de weg kennen in de mondiale belastingwereld hoeven zich voorlopig dan ook geen zorgen te maken dat zij zonder werk komen te zitten.

 

Voordelige belastingroutes

Maar op langere termijn lijken de hoogtijdagen voorbij te zijn van het verdienmodel om internationale bedrijven langs de meest voordelige belastingroutes te leiden. Zeker als de belangrijkste klantengroep, Amerikaanse multinationals, zich door de plannen van hun president laten verleiden en voortaan in eigen land belasting gaan betalen.

 

'Als de belastingplannen van Trump doorgaan, heeft dat een significante invloed op de accountancy, de belastingadvieswereld en de trustsector in Nederland', stelt Ronald Russo, hoogleraar Tax Assurance (interne en externe belastingzekerheid) in Tilburg en wetenschappelijk adviseur bij Deloitte. 'Bedrijven als Apple en Microsoft gebruiken fiscale structuren in Europa, maken belastingafspraken en houden tegoeden aan in belastingparadijzen om geen 35% winstbelasting te hoeven betalen in de Verenigde Staten. Als dat tarief naar 15% gaat, zoals Trump zegt te willen, laten zij dat hele gedoe meteen vallen.'

 

Serieuze activiteiten

Een tariefsverlaging van 35% naar 15% zal gevolgen hebben voor de grote belastingadvieskantoren in Nederland, erkent Stephen Brunner, partner bij Deloitte en bestuurslid bij de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB), waar hij internationale fiscale zaken behartigt.

 

De effecten van zo'n drastische verlaging zullen niet beperkt blijven tot de Zuidas, vervolgt Brunner. 'De voorgestelde verlaging is niet alleen een prikkel voor Amerikaanse bedrijven om minder geld in het buitenland aan te houden, maar ook om serieuze activiteiten en de banen die daarbij horen naar de VS te brengen.'

 

Gevolgen onzeker

Veel hangt af van de vraag of Trump de tariefsverlaging door het Congres krijgt. Zowel Russo als Brunner acht de kans klein dat dit lukt, net als de meeste andere deskundigen. Een geringere tariefdaling ligt meer voor de hand.

 

Vooralsnog maakt Brunner zich geen zorgen over zijn werk en dat van zijn collega's. Zij hebben de handen vol aan de hervormingen die de Oeso en de EU initiëren. 'Er gebeurt al heel veel. Daar komen de plannen van Trump nog bovenop. Op langere termijn kan er een nadelig effect zijn als Nederland niet reageert.'

 

Spilfunctie voor Nederland

Naast tariefsverlaging stelt Trump voor de wereldwijde belastingaanslag voor Amerikaanse bedrijven in te wisselen voor een heffing over winsten die voortvloeien uit activiteiten in de VS. Elders betaalde belasting kan dan niet langer worden verrekend met de Amerikaanse aanslag.

 

Ronald van den Brekel, partner bij EY, beaamt dat Amerikaanse klanten minder behoefte zullen hebben aan het soort fiscale structuren waarin onder meer Nederland en Ierland voorzien. Maar door Trumps keuze voor een zogeheten territoriaal belastingsysteem wint de vraag aan betekenis welk deel van de winst aan welk land moet worden toegeschreven. Hierbij spelen verrekenprijzen binnen concerns een grote rol. Nederland zou in de toekomst een spilfunctie kunnen vervullen tussen de VS en Europa bij het vaststellen van die prijzen, meent Van den Brekel.

 

Druk op tarief

'Advocaten in belastingparadijzen kunnen strandstoelen gaan verhuren', zegt Hans van den Hurk, hoogleraar vennootschapsbelasting aan de Universiteit Maastricht en zelfstandig adviseur, over de gevolgen van Trumps belastingplannen.

 

Voor Nederland is volgens hem van belang dat na de anti-ontwijkingsmaatregelen van Oeso en EU het kale tarief nog vaker een doorslaggevende factor zal zijn in de belastingcompetitie tussen landen. Hij onderschrijft de opvatting van Brunner en Van den Brekel dat dit de druk op Nederland verhoogt om zijn tarief van 25% omlaag te brengen.

 

Fd