België profileert zich sinds 2007 als aantrekkelijk land om buitenlands pensioen onder te brengen. Dat jaar voerde het land zelfs actief campagne om buitenlands pensioengeld aan te trekken. Via folders, informatiecentra en roadshows brachten de Belgen hun gunstige voorwaarden onder de aandacht, waaronder de lagere financieringseisen.

  

Zelfs toenmalig premier Guy Verhofstadt ging de boer op om uitleg te geven over de aantrekkelijke kanten van het systeem.

 

België deed dat niet voor niets. Sinds 2005 is de Europese Pensioenwet van kracht. Daardoor kunnen EU-lidstaten hun pensioenvermogen in het buitenland beheren, onder de lokale toezichtvoorwaarden. België kent een relatief licht toezichtsregime op pensioenen en zag kansen. Om snel in te spelen op deze ontwikkeling kwam het zeven jaar geleden met een speciaal vehikel voor grensoverschrijdend verkeer, het zogeheten Organisme voor de Financiering van Pensioenen (OFP). Het gonsde destijds over de België-route, maar verhuizingen vanuit Nederland bleven uit. De laatste tijd lijkt daar verandering in te komen. Onlangs kondigden farmaceut Johnson & Johnson en financieel dienstverlener Euroclear aan hun Nederlandse pensioenregeling naar een pan-Europees pensioenfonds in België te willen overbrengen.

 

Ook risicoadviseur Aon staat op het punt een besluit te nemen over het onderbrengen van de pensioenen in België. De deelnemers van het fonds zijn al op de hoogte gesteld dat aan deze optie wordt gedacht. Volgens pensioenadviseurs neemt de belangstelling de laatste tijd enorm toe. ‘Zeker tien pensioenfondsen zijn zich aan het oriënteren op een overstap, waaronder twee fondsen die ongeveer € 1 mrd beheren’, stelt Andrew Davies van adviesbureau Towers Watson. De België-optie is vooral aantrekkelijk voor internationale bedrijven die ook in België een pensioenfonds hebben en zaken kunnen samenvoegen. Het is niet direct een optie voor sectorpensioenfondsen zoals ambtenarenfonds ABP.

 

Davies denkt dat de toegenomen populariteit van de België-route het gevolg is van het afnemend vertrouwen in het Nederlandse stelsel. ‘Ze zijn de voortdurende wijzigingen van de regels zat en de kosten die daarmee gepaard gaan’, aldus Davies. Ook pensioenadvocaat Hans van Meerten van Clifford Chance ziet in de praktijk dat bedrijven het gesoebat beu zijn. Het lichtere regime in België wordt daarnaast steeds aanlokkelijker voor bedrijven. Er gelden bijvoorbeeld soepelere governancevoorschriften in België. In Nederland gaan deze zomer de deskundigheidseisen van pensioenbestuurders en hun interne toezichthouders juist fors omhoog. Voor vooral kleine pensioenfondsen is dat een flinke last.

 

In België gelden ook minder zware buffereisen en kunnen de verplichtingen met een gunstigere rekenrente worden berekend. Hierdoor stijgt de dekkingsgraad; de graadmeter voor de gezondheid van een pensioenfonds. En kunnen pensioenen bijvoorbeeld sneller opgehoogd worden, in de pas met de inflatie. Belgische pensioenfondsen hanteren doorgaans veel hogere rekenrentes. De Nederlandse regelingen mogen die hogere rekenrentes overigens bij verhuizing niet altijd een op een overnemen, bleek bij Euroclear. De Belgische toezichthouder vond dat de rekenrente wel moest aansluiten bij de Nederlandse eisen. Dat neemt niet weg dat de rekenrente wel iets omhoog kon.

 

Als laatste speelt voor internationale bedrijven mee dat ze de pensioenregelingen die ze in verschillende landen hebben, willen bundelen. Dat is efficiënter. Het levert schaalvoordeel op en er hoeft maar één bestuur betaald te worden, aldus Van Meerten. De pensioenadministratie blijft wel gewoon in Nederland. Alleen het bestuur verhuist naar België. Een pensioenfonds kan niet zomaar besluiten zijn pensioen in België te laten beheren. Werknemers moeten daar via hun vertegenwoordigers, bijvoorbeeld de Ondernemingsraad, wel mee instemmen. Ook de fiscus, de Nederlandsche Bank (DNB) en de Belgische toezichthouder moeten hun toestemming geven. Volgens Davies let DNB er bij deze toets onder meer op dat de pensioengelden uit de verschillende landen goed gescheiden blijven.

 

Voor de werkgelegenheid in de Nederlandse pensioensector vormt deze ontwikkeling een bedreiging. Als Johnson & Johnson, Euroclear en Alcon echt bredere navolging krijgen, komt er minder werk voor Nederlandse actuarissen, vermogensbeheerders en pensioenadviseurs.

 

(Fd)