Door Rogier F. van den Heuvel

Op Curaçao voeren we nog debat over de kernvragen. Dat zijn de vragen die sommigen niet meer stellen omdat zij het antwoord vanzelfsprekend vinden en die sommige anderen niet stellen omdat zij niet willen laten merken dat zij het antwoord niet weten.

 

In Nederland is algemeen aanvaard staatsrecht dat een regering die niet meer het vertrouwen van het parlement geniet, naar huis gestuurd kan worden. Wij zagen op Curaçao in 2012 een minister-president die zich verschanste in het regeringsgebouw en weigerde te vertrekken nadat een meerderheid van de Staten (het Curaçaose parlement) de regering had weggestemd. Dat ging trouwens niet zomaar. Toen de Statenvoorzitter vernam dat er een motie van wantrouwen aankwam die ook nog zou worden aangenomen, heeft hij de vergadering geschorst en geweigerd nog te vergaderen, zich beroepend op het Reglement van Orde van de Staten. De voorzitter bepaalde immers wanneer er vergaderd werd. De regering liet op de achtergrond nog weten dat de Statenvoorzitter in zijn acties de steun van de regering had.

 

Het is goed de kernvragen te blijven stellen. Als we dat niet doen, dan vergeet een parlementsvoorzitter misschien dat het Reglement van Orde de smeerolie en niet de stok in de wielen van de democratie is. En mogelijk vergeet de regering zelfs dat ze er zit bij de gratie van het parlement en niet andersom. Er is later nog een prachtige staatsrechtelijke rechtvaardiging voor de gebeurtenissen bedacht. De regering had namelijk kort vóór de schorsing de Staten al ontbonden en verkiezingen uitgeschreven en daardoor waren de Staten demissionair en konden zij de regering niet meer naar huis sturen. Kernvraag aan de lezer: zou de rechter bevoegd zijn geweest daarover te oordelen als hem dat gevraagd was?

 

Hoe dan ook. De Statenmeerderheid kwam elders bijeen en stuurde alsnog de regering weg. Daar hielp geen Reglement van Orde aan. De minister-president beëindigde zijn bezetting van het regeringsgebouw nog die avond. Vervolgens sprak hij op de Venezolaanse televisie live over een staatsgreep op Curaçao. Een heuse staatsgreep dus, over de rug van het Reglement van Orde! Waar was ú, tijdens de staatsgreep van 2012?

 

Deze week mocht de rechter zich – in hoger beroep in kort geding zelfs – uitspreken in een andere kwestie waarin het Reglement van Orde een hoofdrol speelde. Een Statenlid, tevens voormalig minister-president die zich enige jaren geleden nog eens verschanst had in een regeringsgebouw, werd op 17 april 2015 het woord ontnomen door de Statenvoorzitter (een andere deze keer, want de vorige was inmiddels de minister-president). Na een schorsing van de vergadering werd het Statenlid ook nog van de bewuste vergadering uitgesloten met een beroep op het Reglement van Orde. Het Statenlid daagde vervolgens het orgaan ‘de voorzitter van de Staten van Curaçao’ en het Land Curaçao voor de rechter en vorderde weer tot de vergadering te worden toegelaten. De uitspraak luidde dat men uitsluitend kan procederen tegen natuurlijke of rechtspersonen en dat het orgaan ‘de voorzitter van de Staten van Curaçao’ geen van beide is. En uit de machtenscheiding vloeit voort dat de rechter zich slechts met uiterste terughoudendheid in wetgeversaangelegenheden mengt, aldus het hof, dat de gevraagde voorziening daarom weigerde. Was dat ook uw antwoord op de kernvraag die ik zojuist aan u stelde? Het was niet het antwoord van de rechter in eerste aanleg. Die was nóg terughoudender en achtte zich wegens de machtenscheiding nog (geheel) onbevoegd om van de vordering kennis te nemen. Het is goed de kernvragen te blijven stellen. Nu nog kijken wat de Hoge Raad ervan vindt. Of is 80a RO geschreven om de kernvragen buiten de deur te houden?

 

Source: www.ekvandoorne.com