Door Roy P. Bottse

30-08-2014

Anders dan in Amerika bijvoorbeeld, komen excessieve smartengeld toekenningen niet voor in het Koninkrijk der Nederlanden.

Ingewijden in de materie menen echter wel dat aan slachtoffers toegekende smartengeld in Nederland, en wat mij betreft geldt dit voor het Koninkrijk, veelal te laag is en aan grondige herziening toe is.

 

Diverse vergelijkingsstudies tonen aan dat er in Duitsland en Groot Brittannië voor vergelijkbare gevallen veel hogere bedragen worden uitgekeerd. Volgens belangenbehartigers is er in feite reeds jaren sprake van een soort bevriezing voor wat betreft de hoogte van smartengeld in Nederland. De verklaring welke hiervoor wordt gegeven is dat rechters eerdere gevallen herhaaldelijk steeds als uitgangspunt gebruiken. En dus geen actualisering aan de tijd van de hoogte van de toegekende gelden.  Ook heerst de opvatting dat de omstandigheden waarin we thans leven, het leven intenser laat beleven en dat vermindering van levensgenot het leed gevoeliger maakt in vergelijking met het verre verleden waarin levensgenot beperkter van aard en beleving was. Smartengeld hoogte bepalen is complex. Het gaat om compensatie voor andere dan in geld uit te drukken vermogensschade.

 

Hoe zit het eigenlijk met smartengeld op Curacao? De ervaringen aanhorende van slachtoffers en collega belangenbehartigers op Curacao, ben ik geneigd aan te nemen dat toepassing van de Nederlandse criteria, waarbij de zogenaamde ANWB Smartengeldgids als een soort Bijbel wordt gezien, vaak als onbevredigend wordt ervaren. Het is een interessante vraag in hoeverre de lokale maatschappelijke verschillen tussen Nederland en Curacao voldoende mee worden gewogen. Daarbij zeker het verschil in zorgniveau en de veelal hier te lande minder ontwikkelde voorzieningen voor bijvoorbeeld mensen met een fysieke beperking. Volgens mij lijdt een slachtoffer feitelijk hier meer dan een vergelijkbaar geval in Nederland. Een persoon met hetzelfde letsel op Curacao zich aardig wat meer zal moeten getroosten wegens het veelal toch wel ontbreken van toegesneden inkomens opvang, geschikt en beschikbaar vervoer, overige sociale zorgstructuren etc, waardoor misschien een hogere compensatie op Curacao lang zo gek niet zou zijn. 

Het voorgaande laat ik verder graag over aan de publieke discussie en hopelijk ook voldoende stof om over na te denken voor verzekeraars alsmede de relevante beroepsgroepen.

 

Op Curacao is de aansprakelijkheid met betrekking tot smartengeld als schadevergoeding voornamelijk geregeld in art. 95 en 106 uit Boek 6 ( Verbintenissenrecht) van het Burgerlijk Wetboek. 

Artikel 95 geeft aan aan dat behalve vergoeding van vermogenschade, ook ander nadeel in aanmerking komt voor vergoeding. En artikel 106 bepaalt wat daar onder dient te worden verstaan. Van art 106 is lid 1 relevant, het luidt als volgt: Art 6:106

1.Voor nadeel dat niet in vermogenschade bestaat, heeft de benadeelde recht op een naar billijkheid vast te stellen schadevergoeding, indien:

a.    de aansprakelijke persoon het oogmerk had zodanig nadeel toe te brengen;

b.    de benadeelde lichamelijk letsel heeft opgelopen, in zijn eer of goede naam is geschaad of op andere wijze in zijn persoon is aangetast;

c.    het nadeel gelegen is in de aantasting van de nagedachtenis van een overledene en toegebracht is aan de niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot of een bloedverwant tot in de tweede graag van de overledene, mits de aantasting plaatsvond op een wijze die de overledene, ware hij nog in leven geweest, recht zou hebben gegeven op een schadevergoeding wegens het schaden van zijn eer of goede naam.

 

Uit de wetstekst blijkt dat er geen sprake is van een cumulatieve maar facultatieve bepaling op grond waarvan een slachtoffer  in aanmerking kan komen voor smartengeld. Dus ook als persoon per ongeluk wordt aangereden en daarbij lichamelijk letsel oploopt, kan deze persoon in aanmerking komen voor smartengeld. In geval van blijvend letsel kan er bovendien ook sprake zijn van aantasting in zijn persoon, bijvoorbeeld omdat de persoon niet meer normaal kan lopen of een arm mist of omdat de persoon dusdanige zichtbare littekens overhoudt aan het ongeval waardoor hij zich minder toonbaar acht. Voorgaande voorbeelden leiden tot aantasting van zijn persoon. Maar ook is daar sprake van in geval de persoon niet meer de vaste dingen kan doen. Of zijn beroep niet meer kan uitoefenen of de vroegere vaste activiteiten met zijn gezin en of vrienden niet meer kan bezigen en daardoor sociaal maatschappelijk beperkt wordt en dus zijn leven ontwricht raakt.  

 

Ongevallen kunnen overal voorkomen. In het verkeer, op het sportveld, tijdens uw werk,tijdens een vermaaksevenement, tijdens een verblijf of behandeling bij een medische instelling, in een restaurant, op het strand en zelfs als u aankomt op Hato…..etc etc. Medische zorg dient dan acuut beschikbaar te zijn. Echter verdient het aanbeveling om ook de juridische positie van een slachtoffer van meet af aan deskundig te waarborgen ter voorkoming dat het recht op toereikende of beter gezegd bevredigende compensatie wordt verspeeld. Smartengeld wordt haast nimmer vanzelf aan het slachtoffer aangeboden. Het is per definitie het resultaat van een juridische strijd. Niet altijd voor de rechter maar helaas vaak wel. Hoe vroeger het slachtoffer het geval ter behandeling in handen legt van een deskundige advocaat die zich heeft verdiept in letselschade vergoeding, des te beter. Immers uit de praktijk blijkt dat de wederpartij meestal een financieel sterke partij is en meestal over ervaring en kennis van de materie beschikt. Het tijdig nemen van de juiste maatregelen is cruciaal in smartengeld zaken. En tenslotte zal de wijze waarop de bijzondere omstandigheden van het geval worden belicht en vertaald naar juridische aansprakelijkheid, doorslaggevend zijn. Kortom, deskundigheid en ervaring op letselschade terrein bij de belangenbehartiger vergroot de kans van het slachtoffer op een bevredigende compensatie voor het aangedane leed en of verdriet.