"Mijn N.V. krijgt teveel schulden, kan ik de vennootschap opheffen?"

August 01, 2011 3:51 PM

Een ondernemer benaderde mij met de navolgende vraag:
“Al jaren heb ik een handelsbedrijf, een N.V.. Ik ben directeur en enig aandeelhouder van deze N.V.

Vanwege de kredietcrisis en het verlies van mijn grootste klant, kan ik de schulden niet meer betalen, en de schulden lopen alleen maar meer op. Ik zie het niet meer zitten. Kan ik mijn N.V. opheffen?”

Ik zal in het hiernavolgende de verschillende mogelijkheden van beëindiging van een vennootschap met u bespreken.

1. Ontbinding door de rechter op verzoek van een belanghebbende of het Openbaar Ministerie
Een belanghebbende of het Openbaar Ministerie kan de rechter verzoeken om een vennootschap te ontbinden (onvrijwillige ontbinding) om onder andere de navolgende redenen:

• wanneer het doel of de activiteiten van de vennootschap geheel of gedeeltelijk in strijd zijn met de goede zeden, de openbare orde, de wet of de statuten;
• wanneer de oprichtingshandeling ernstige gebreken vertoont;
• wanneer de statuten in strijd zijn met de wet;
• wanneer er sprake is van een geval van ontstentenis van alle bestuurders, en niet in een tijdelijk bestuur is voorzien.
• wanneer niet ten minste één aandeel met volledig stemrecht dat deelt in de winst, wordt gehouden door een ander dan de vennootschap zelf.

De rechter zal niet tot ontbinding overgaan zonder de vennootschap in de gelegenheid te stellen de redenen voor ontbinding weg te nemen. Indien de rechter overgaat tot ontbinding zal hij daarbij ook een curator benoemen die de boedel van de vennootschap moet vereffenen en een rechter-commissaris aanwijzen die toezicht zal houden op de vereffening.

2. Ontbinding door de rechter op verzoek van de Kamer van Koophandel
De Kamer van Koophandel kan een verzoek tot ontbinding van een vennootschap bij de rechter indienen (onvrijwillige ontbinding), wanneer:

• de rechtspersoon, ondanks aanmaning, het voor zijn inschrijving in het handelsregister of voor de inschrijving van een aan hem toebehorende onderneming verschuldigde bedrag niet heeft voldaan gedurende tenminste een jaar na de datum waarvoor hij dat bedrag had moeten voldoen;
• er gedurende ten minste 6 maanden geen bestuurders van de rechtspersoon in het register staan ingeschreven, terwijl ook geen opgaaf tot inschrijving is gedaan, de bestuurders zijn overleden, of de bestuurders gedurende zes maanden niet bereikbaar zijn gebleken.

3. Ontbinding door de vennootschap zelf met een besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (ava)
Een vennootschap kan beëindigd worden door ontbinding door middel van een besluit daartoe van de ava tot (vrijwillige ontbinding). Dit kan enkel indien het vermogen voldoende is om eventuele schulden te voldoen. Als de schulden te hoog zijn dan kan de vennootschap niet ontbonden worden op deze manier.

Na ontbinding dient het vermogen van de onderneming te worden vereffend. De vereffenaar kan bijvoorbeeld de directeur van de N.V. zijn, maar kan ook een andere aangewezen persoon zijn. Hij moet de activa verkopen, contracten afwikkelen en schulden voldoen. Als alsnog blijkt dat er niet voldoende baten zijn, zal de vereffenaar alsnog het faillissement moeten aanvragen.

4. Ontbinding door faillissement
Indien de vennootschap niet voldoende baten heeft om alle crediteuren te voldoen, dient het faillissement te worden gevraagd aan de rechter. Dit dient in beginsel door de directeur van de N.V. te gebeuren (vrijwillige ontbinding). Ook is het mogelijk dat crediteuren die onbetaald worden gelaten (indien er meerdere vorderingen zijn op de N.V.) het faillissement aanvragen (onvrijwillige ontbinding). Ook hier geldt dat bij de uitspraak van de rechter over het intreden van het faillissement er een curator wordt benoemd die de boedel van de N.V. moet vereffenen en een rechter-commissaris wordt aangewezen die toezicht zal houden op de vereffening.

Door opheffing geen beëindiging
In het voorgaande is het woord ‘opheffen’ niet ter sprake gekomen. Dit komt omdat ‘opheffen’ geen wijze van beëindiging van een vennootschap is. Het woord komt wel regelmatig voor in het Handelsregister van de KvK. Als het Handelsregister aangeeft dat een bepaalde vennootschap is ‘opgeheven’ betekent dit enkel dat die vennootschap is uitgeschreven uit het Handelsregister. De enkele uitschrijving uit het Handelsregister is echter niet voldoende om de vennootschap te laten beëindigen. Zoals aangegeven, kan een vennootschap enkel beëindigd worden door ontbinding, op de hiervoor behandelde manieren (‘vrijwillig’ of ‘onvrijwillig’).

De enige keuze die de ondernemer in dit geval heeft om zijn vennootschap te beëindigen is het aanvragen van faillissement (‘vrijwillige’ ontbindig). Immers, de andere mogelijkheid tot ‘vrijwillige’ ontbinding, door een AvA-besluit, is geen optie, omdat de ondernemer heeft aangegeven dat de vennootschap de schulden niet meer kan betalen. Er zullen derhalve niet voldoende baten zijn om de crediteuren te voldoen.

Beperken risico’s persoonlijke aansprakelijkheid van de directeur
Bij iedere wijze van ontbinding van een vennootschap is het voor de directeur (of de bestuurders) van een vennootschap essentieel om goed te beoordelen of hij de vennootschap steeds deugdelijk heeft bestuurd. Indien de kans bestaat dat hij bepaalde kwesties niet goed heeft behandeld of zelfs onbehoorlijk bestuur heeft gepleegd, dient hij zich goed te laten adviseren om het risico van persoonlijke aansprakelijkheid te beperken.

29 July 2011

Corporate Law B.V.