Werkgeversaansprakelijkheid

April 26, 2010 7:05 AM

door Misha Bemer

Er zijn twee vormen van werkgeversaansprakelijkheid. Zo is er de aansprakelijkheid van de werkgever jegens een derde voor aan de derde toegebrachte schade door een fout van de werknemer.

Tevens is er de aansprakelijkheid van de werkgever jegens de werknemer voor door de werknemer geleden schade in de uitoefening van zijn werk.

In deze column zal ik mij beperken tot het bespreken van de eerste variant, de aansprakelijkheid van de werkgever jegens een derde voor aan de derde toegebrachte schade door een fout van de werknemer. De tweede variant komt in een volgende column aan bod.

Onder welke omstandigheden is de werkgever nu aansprakelijk jegens een derde voor de aan deze derde toegebrachte schade door een fout van de werknemer?

Het volgt uit de wet dat de werkgever aansprakelijk is voor schade, aan een derde toegebracht door een fout van een werknemer, indien de kans op de fout door de opdracht tot het verrichten van de taak van de werknemer is vergroot en degene in wiens dienst de werknemer stond uit hoofde van hun desbetreffende rechtsbetrekking zeggenschap had over de gedragingen waarin de fout was gelegen. Voor aansprakelijkheid van de werkgever dient er aldus sprake te zijn van:

1) Een fout van de werknemer;

2) Ondergeschiktheid van de werknemer in verhouding tot de werkgever;

3) Verband tussen de fout van de werknemer en de hem door de werkgever opgedragen taak.

Om te beginnen met het eerste: de schade moet zijn veroorzaakt door een fout van de werknemer. Van een fout is eerst sprake wanneer deze kan worden aangemerkt als 1) een onrechtmatige daad, welke 2) kan worden toegerekend aan de werknemer. Anders gezegd: de werknemer moet zelf jegens de derde aansprakelijk zijn. Dit is slechts anders wanneer de werkgever de werknemer opdraagt een onrechtmatige daad te plegen dan wel wanneer zwaarwegende maatschappelijke belangen met zich brengen dat een onrechtmatige gedraging wordt geduld; in dergelijke gevallen is de werknemer niet aansprakelijk, doch de werkgever wel.

Voor wat betreft de tweede voorwaarde, de ondergeschiktheid, geldt dat deze in de verhouding werkgever/werknemer voor de hand ligt. De ondergeschiktheid houdt in dat de werkgever uit hoofde van de arbeidsrelatie bevoegd is de werknemer instructies en opdrachten te geven.

Tenslotte geldt dat er sprake dient te zijn van een functioneel verband tussen de fout van de werknemer en de hem door de werkgever opgedragen taak. Wat houdt dit in? Het volgt uit de wet dat aan twee eisen dient te worden voldaan, te weten de kanseis en de zeggenschapseis.

Zo dient de kans op de fout van de werknemer te zijn vergroot als gevolg van de opdracht van de werkgever aan de werknemer. Wanneer bijvoorbeeld de werkgever de werknemer instrueert met een bedrijfsauto goederen te bezorgen bij een klant en de werknemer veroorzaakt daarbij een verkeersongeval, moge duidelijk zijn dat de kans op het veroorzaken van het verkeersongeval door de werknemer als gevolg van de opdracht van de werkgever is vergroot.

Aan de zeggenschapseis is voldaan wanneer de werkgever zeggenschap had over de gedragingen waarvan de fout een deel uitmaakte. Meestal is van zeggenschap geen sprake wanneer de fout buiten werktijd wordt gemaakt, hetgeen ook voor de hand ligt. Dit is echter geen wet van Meden en Perzen. Wanneer baldadige werknemers tijdens een bedrijfsfeest dat buiten werktijd plaatsvindt brand veroorzaken door brandbaar materiaal op de barbecue te gooien, als gevolg waarvan de aan een derde toebehorende feestlocatie beschadigd raakt, is de werkgever daarvoor aansprakelijk, zo heeft de Hoge Raad geoordeeld. Daarbij speelde een rol dat de bestuurder van de werkgever op het feest aanwezig was en in de belevenis van de werknemers ook een zekere zeggenschap had. Werkgevers zijn dan ook gewaarschuwd. Op bedrijfsfeesten - waarvan bekend is dat deze wel eens uit de hand (dreigen te) lopen - is het zaak tijdig in te grijpen wanneer zich excessen dreigen voor te doen; anders kan de factuur wel eens onverwacht hoog uitvallen.

Andersom kan het ook voorkomen dat van zeggenschap geen sprake is wanneer de fout tijdens werktijd wordt gemaakt en de werkgever aldus niet aansprakelijk is voor de door een derde geleden schade als gevolg van een fout van de werknemer. Wanneer de werknemer die met de bedrijfsauto onderweg is naar een klant bij een verkeersruzie betrokken raakt en daarbij een andere weggebruiker dusdanig toetakelt dat deze daar blijvend letsel aan overhoudt kan moeilijk worden volgehouden dat sprake is van zeggenschap. Wel kan in beginsel van zeggenschap worden gesproken wanneer een andere weggebruiker letsel oploopt als gevolg van een door de werknemer veroorzaakt verkeersongeval.

Concluderend kan worden gesteld dat het voor werkgevers zaak is zoveel als redelijkerwijs mogelijk te voorkomen dat werknemers in de uitvoering van hun werkzaamheden aan derden schade berokkenen, nu in veel gevallen de werkgever voor deze schade opdraait.

Mr Misha Bemer is sinds 2000 advocaat. In 2005 is hij in dienst getreden van HBN Law te Aruba. Hij voert een algemene, commerciële praktijk, waarbij de nadruk ligt op het procederen. Misha Bemer buigt zich voor de Ñapa over juridische onderwerpen die spelen op Aruba.

(Source: Amigoe)

17 April 2010