Door Suhendra T. Leon

22-11-2014

Trouwerijen ken ik voornamelijk van de televisie. Romantische films waar mensen in hun huwelijksgeloften elkander van alles beloven en uiteindelijk "I do" zeggen.

De laatste tijd ben ik om een of ander reden  aan het nadenken wat de "I do" daadwerkelijk inhoudt. Nu mijn dagelijks bezigheid het recht is, kan ik me niets anders afvragen dan wat voor juridisch betekenis die "I do" eigenlijk heeft. 

 

Volgens artikel 1:81 van het Burgerlijk Wetboek zijn echtgenoten elkander getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd. Zij zijn verplicht elkander het nodige te verschaffen.  Men kan zich dus afvragen of een echtgenoot zich tot de rechter kan wenden met het verzoek zijn echtgenoot te veroordelen trouw te zijn op straffe van een dwangsom.  Kan men  schadevergoeding vragen, indien een echtgenoot ontrouw is geweest?

 

Deze vraag werd in het jaar 2011 aan het Gerechtshof in Arnhem gesteld. Een man heeft het Gerechtshof verzocht zijn vrouw te veroordelen schadevergoeding te betalen, omdat hun kind niet van hem bleek te zijn. De vrouw liet zich 7 jaar na de geboorte van haar eerste kind steriliseren, zonder dat partijen meer kinderen hadden gekregen.  Na verloop van tijd heeft de man een DNA-onderzoek bij het kind laten verrichten en ontdekte  dat hij niet de biologische vader van het kind was. Hij begon een zaak tegen zijn vrouw waarin hij schadevergoeding eiste,  omdat deze zijn recht had ontnomen om zijn leven anders in te richten. Hij had immers een kind van iemand anders opgevoed in plaats van een eigen kind of geen kind. Naar het oordeel van het Gerechtshof was er geen sprake van onrechtmatig handelen zijdens de vrouw nu het ging om schending van een niet afdwingbare, ideële of morele wettelijke plicht tot getrouwheid. Volgens het Hof was er dan ook geen aanspraak op schadevergoeding op grond van onrechtmatig handelen.

 

Ook uit andere uitspraken blijkt dat getrouwheid niet in rechte afgedwongen kan worden. De wetgever heeft zich niet willen bemoeien met hoe echtgenoten vorm geven aan hun huwelijk.  

 

De kern van het huwelijk is volgens de wet  de wederzijdse financiële zorgplicht en is vanzelfsprekend de zorgplicht  jegens de kinderen. Beide echtgenoten zijn gehouden om bij te dragen aan de kosten van de huishouding. Dit is uitgebreider geregeld in artikel 1:84 van het Burgerlijk Wetboek.  In de eerste lid van dit artikel staat beschreven hoe de kosten van de huishouden gedragen moeten worden. Als slechts een van beide echtgenoten inkomsten heeft, is die verplicht de partner en eventuele kinderen te onderhouden. 

 

“Elkaar het nodige te verschaffen”, houdt meer in dan het verschaffen van het broodnodige.  Een welvarende echtgenoot dient zijn partner te laten delen in zijn welstand. Deze verplichting leeft na de echtscheiding voort en wordt alimentatieverplichting genoemd.

 

De wet biedt de mogelijkheid om van artikel 1:84 lid 1 bij huwelijkse voorwaarden af te wijken, maar van de verplichting elkaar het nodige te verschaffen is afwijking niet mogelijk. Dit maakt dit artikel een aardige vangnet voor gevallen waarin tijdens het huwelijk een der echtgenoten de andere echtgenoot niet het nodige verschaft. Advocaten zien dit vaak tegen het einde van de huwelijk. De rechter kan dan op grond van artikel 1:81 van het Burgerlijk Wetboek deze echtgenoot verplichten om tot de echtscheiding een bijdrage te leveren aan de levensonderhoud van de ander.

 

Ik ben echter tot de conclusie gekomen dat ik liever de romantische " I do" uit de film heb dan de harde juridische realiteit.

 

Suhendra T. Leon is advocaat bij SMS Attorneys at Law in Curacao.