Door prof. dr. F.B.M. Kunneman in het Antilliaans Dagblad

De Landsverordening en de Code Corporate Governance schrijven voor dat voor het werven van bestuurders en toezichthouders eerst profielen moeten worden gemaakt. In de praktijk is dit lastig, zeker bij de werving van commissarissen. 

Er wordt bij de werving en selectie van commissarissen op Curaçao gebruikgemaakt van een heel ruim opgesteld en algemeen profiel. Veel mensen voldoen aan dat profiel. Boze tongen beweren dat dit is bedoeld om het mogelijk te maken de commissarissen te selecteren uit een bredere groep van politieke bekenden en politieke vrienden.

 

(On)mogelijkheden

Ik weet niet of dat juist is. Het is wel een feit dat je op een klein eiland niet dezelfde eisen kunt stellen aan het profiel van toezichthouders bij overheids-nv’s als in een groot land. Je houdt dan niemand over die de job kan doen. Bovendien kunnen mensen die niet voldoen aan de allerhoogste eisen van opleiding en ervaring wel degelijk heel goede en effectieve toezichthouders zijn. Ik meen wel dat het (slechts) hanteren van een ruim profiel niet voldoende is. Wat zou je in ons land wel kunnen doen zonder het zoeken naar een geschikte commissaris tot het zoeken naar de spreekwoordelijke speld in een hooiberg te maken?

 

Een goed profiel

Volgens mij is een goed profiel meer dan een optelsom van algemene kenmerken zoals opleiding, werkervaring enzovoort. Ten eerste moet je een profiel maken van de samenstelling van de raad als geheel: meestal zal je een financieel onderlegd persoon willen, een juridisch deskundige, een materiedeskundige enzovoort.

Daarnaast zal je van elke commissaris voldoende affiniteit met de bedrijfsvoering verwachten. Een minimale opleiding is ook prettig. Dat is geen doel op zichzelf, maar min of meer wel een waarborg dat de betrokkene meerdere talen spreekt, voldoende blijk kan geven van inzicht in de betekenis van ook moeilijke documenten enzovoort.

Ten derde: ook de bereidheid om serieus tijd te besteden aan de invulling van de functie is essentieel. Dit vooraf vastleggen voorkomt misverstanden later.

Ten vierde: niemand is perfect, zeker niet als bestuurder of toezichthouder. Dat is helemaal niet erg. Je moet wel de oprechte en daadwerkelijk blijkende bereidheid hebben om jezelf daartoe verder te ontwikkelen. Gekoppeld aan het profiel van een commissaris is dus ook een opleidings- en ontwikkelingstraject dat u als toezichthouder bereid en in staat bent te volgen.

Ten vijfde spelen bij effectieve toezichthouders nog andere dan louter inhoudelijke kenmerken en vermogens een rol: hoe goed is uw vermogen tot samenwerking? Bent u bereid en in staat om in een team te werken? Durft u en kunt u zelfstandig een beredeneerd standpunt innemen en dit verdedigen zonder daarbij de opvattingen van anderen te negeren? Bent u een min of meer gebalanceerde persoonlijkheid of hebt u juist een autoriteitsprobleem of een groot minderwaardigheidscomplex? Dit zijn persoonlijkheidskenmerken die voor het goed kunnen functioneren als toezichthouder in een raad van doorslaggevende betekenis kunnen zijn. Ook hiermee moet mijns inziens in het profiel rekening worden gehouden. Een psychologische test moet dus ook deel van de werving en selectie van toezichthouders deel gaan uitmaken.

 

Integriteitstoets

Ten slotte (last but not least) de integriteit. Wij willen allen dat onze bestuurders van het hoogst mogelijke morele gehalte zijn. Per slot van rekening bepalen zij zaken van algemeen belang. Het is in de financiële wereld al lang gebruikelijk dat de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten een integriteitstoets doet voordat hij toestemming geeft om een bepaalde persoon tot directeur of toezichthouder te benoemen bij een financiële instelling zoals een bank of een verzekeringsmaatschappij of pensioenfonds. Ik pleit ervoor om deze toets zo snel mogelijk ook in te voeren voor te benoemen bestuurders en toezichthouders in overheids-nv’s en overheidsstichtingen in ons land. Dit is een taak die heel goed bij het instituut van de Adviseur Corporate Governance zou kunnen worden neergelegd.

 

Heeft u zelf een vraag over corporate governance? Mail deze dan naar This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. en wie weet wordt uw vraag in de volgende column behandeld!

 

Prof. dr. F.B.M. Kunneman is managing partner van advocatenkantoor VanEps Kunneman VanDoorne. Hij leidt het team dat adviseert over corporate governance. Hij schrijft en doceert al decennia over dit onderwerp.