In de Bijbelse stad Babel werd de apocriefe toren nooit afgebouwd. God brak de macht van Nimrod en zijn volk door frankkunnemanalle mensen een andere taal te geven. Door de daaropvolgende Babylonische spraakverwarring kwam daarna niets meer tot stand. De toren die tot in de hemel zou reiken, werd nooit afgebouwd.

 

Corporate Governance bij overheidsentiteiten op Curacao lijdt onder hetzelfde mankement. Ofwel spreken de aandeelhouder, bestuurders en toezichthouders elk een andere taal - met totale ineffectiviteit tot gevolg - ofwel stuurt de aandeelhouder alles en allen aan. In het laatste geval dreigt dezelfde tot in de hemel reikende ongewenste machtsconcentratie als in Babel.

 

Verwarring

Volgens onze wet moeten alle betrokkenen bij de onderneming het belang van de vennootschap als eerste prioriteit hebben. Daar begint de Babylonische spraakverwarring al. Voor sommigen betekent het belang van de onderneming louter het eigen belang. Voor anderen staat het belang van de onderneming gelijk aan het partijbelang of aan het belang van de partijleider. Weer anderen weten niet eens wat het belang van de onderneming is.

 

Continuïteit

Het belang van de onderneming staat gelijk aan continuïteit. Dat is duidelijke taal. Elke bestuurlijke handeling die de continuïteit van de onderneming in gevaar brengt, is per definitie verkeerd. Het bij wijze van voorbeeld kunstmatig laag houden van tarieven voor water, elektriciteit en gas om de kiezers niet te kwetsen is vanuit een oogpunt van continuïteit van de onderneming desastreus. Het is dus in strijd met fundamentele regels van corporate governance als de aandeelhouder de directie daartoe zou dwingen.

 

Aandeelhoudersrechten

Wat mag de aandeelhouder dan wel? In de Landsverordening Corporate Governance staat dat de aandeelhouder op een volwaardige manier moet worden betrokken bij de besluitvorming in de onderneming. Mijns inziens betekent dit dat de aandeelhouder volledig betrokken moet worden bij het bepalen van de toekomst, de richting en de investeringsplannen van de onderneming. De aandeelhouder mag dus best eisen dat voor de komende vijf jaar de tarieven van bijvoorbeeld elektriciteit niet boven een bepaald bedrag uit mogen komen. De directie kan dan gemotiveerd aangeven of dit, gegeven de andere komende verplichtingen van de onderneming en gegeven mogelijke schommelingen in de brandstofprijzen, mogelijk is. Is dit niet het geval, dan moet de aandeelhouder zijn wensen realiseren door bijvoorbeeld de elektriciteitsprijzen te subsidiëren. Dat betekent in het geval van een overheidsentiteit feitelijk dat dezelfde kiezer via een andere weg toch hogere prijzen betaalt. Lood om oud ijzer dus. Wat nu als de aandeelhouder zijn zin doorzet, tegen het belang van de onderneming is?

 

Wie is aansprakelijk?

De aandeelhouder mag uitdrukkelijk niet de onderneming zelf uithollen. Dan dreigt een faillissement. In geval van een faillissement zal worden gekeken naar de daarvoor verantwoordelijken. In eerste instantie zijn dat de bestuurders en toezichthouders en niet de aandeelhouder zelf. En de aandeelhouder, komt die er mee weg? Dat bepalen in het geval van overheidsentiteiten de Staten van Curaçao en dus de kiezer. Maar die was juist zo blij met lage prijzen voor water en elektriciteit. Uiteraard behoren die tot het verleden als de onderneming failliet is gegaan. Maar tegen die tijd is er weer een nieuwe regering. De Babylonische spraakverwarring kan dan gewoon worden voortgezet...

 

Prof.dr. F.B.M. Kunneman is managing partner van advocatenkantoor VanEps Kunneman VanDoorne. Hij leidt het team dat adviseert over corporate governance. Hij schrijft en doceert al decennia over dit onderwerp.

 

Dit opiniestuk is gepubliceerd in het Antilliaans Dagblad van 26 januari 2014