Eén Gemeenschappelijk Hof voor Aruba, Curaçao, St. Maarten en Nederland (in de West?)

August 07, 2008 7:29 AM

Geschreven door Eric R. de Vries

woensdag, 04 juni 2008

De Arubaanse kogel is door de kerk. Ook Aruba stemt in met een Gemeenschappelijk Hof van Justitie - een soort Gerechtshof in de West - voor alle koninkrijksgebieden in de Caribische zee. En nog wel te regelen bij consensus rijkswet, en niet - zoals geruime tijd door Aruba werd voorgestaan - bij samenwerkingsregeling tussen de (nieuwe) landen in de West. Het lijkt mij een goede keuze.

Het laatste waar de justitiabelen aan deze zijde van het Koninkrijk op zitten te wachten, is onzekerheid over de regeling en het functioneren van de rechterlijke macht. Wij hebben onze handen immers al vol aan al de andere onzekerheden in het dagelijks bestaan. Zoals hoe lang de olieprijs en de Euro nog blijven stijgen en hoe erg de stakingen van de buschauffeurs op Curaçao uit de hand kunnen gaan lopen. Het eerste onderdeel van de slotverklaring van 2 november 2006, Gemeenschappelijk Hof, lijkt dus geregeld.

Toch zijn er wel de nodige kanttekeningen bij te plaatsen. Begrijp ik het goed - maar het kan dat ik mij vergis - dan wordt de in de slotverklaring genoemde "beheerraad" die verantwoordelijk is voor "het beheer van de rechterlijke organisatie" en "benoeming en regeling van de rechtspositie van niet-rechtsprekend personeel" mogelijk ingeruild voor de (Nederlandse) Raad voor de Rechtspraak. Goed, die zal dan ook een afdeling Caribische Raad voor de Rechtspraak moeten instellen, want uiteraard dienen de leden (althans zij die in de West het beheer gaan voeren) conform de slotverklaring benoemd te worden op voordracht van de gebiedsdelen alhier (inclusief Nederland voor de BES). Interessant te zien hoe dat gaat verlopen. Kunnen de (ei)landen alhier eindelijk ook eens voordrachten doen voor benoeming van leden in een Nederlandse organisatie.

En dan de financiering van de rechterlijke organisatie (Hof, beheerraad en niet-rechtsprekend personeel). Die moet conform een periodiek te herziene verdeelsleutel komen van Curaçao, St. Maarten, Aruba en Nederland (voor de BES). Daar hebben wij ervaring mee - Solidariteitsfonds - en die is niet goed. Ik zie de vonnissen al verschijnen waarin de landen tot betaling aan het Gemeenschappelijk Hof worden veroordeeld. Dan nog iets doen aan het verbod op beslaglegging op goederen bestemd voor de openbare dienst en dan komt het met die financiering wel goed. Maar misschien ben ik hierover iets te pessimistisch.

Niettemin, eigenlijk voel ik bij nader inzien toch meer voor één Gemeenschappelijk Hof voor Aruba, Curaçao, St. Maarten en Nederland (in Europa en in de West). En dan daaronder diverse deel hoven, waaronder één of twee met jurisdictie in het Caribische deel van het Koninkrijk (liever twee, want dan kan eindelijk eens een ander Hof een Caribische zaak na terugverwijzing na cassatie behandelen). Met een Gemeenschappelijk Hof voor het gehele Koninkrijk is ook meteen het waarschijnlijk meest heikele punt dat er toch ooit aan zal komen, opgelost. Want wat moeten de rechters in het Gemeenschappelijk Hof gaan verdienen? Een goed salaris, daarover is iedereen het wel eens, want dat waarborgt mede de onafhankelijkheid. Maar een rechter in het ene deel van Nederland (in Europa) kan niet minder verdienen dan in het andere deel (in de BES). En met de huidige eurokoers (1 Euro = 2,82 Naf. = 1,57 US$) zal dat onmiskenbaar véél meer zijn dan de salarissen zoals die nu in de West gelden. Maar een rechter in Eerste Aanleg in Curaçao met +- 150.000 justitiabelen kan niet minder verdienen dan een rechter in Eerste Aanleg in de BES, met nog geen 20.000 justitiabelen. Gelijktrekking dus, en wel allemaal tegen de huidige Euro koers, want dat wordt nu eenmaal het wettig betaalmiddel in de BES. En dan hopen dat de koers van de Euro stand houdt. Want anders voeren we over enkele jaren de discussie dat rechters in Nederland toch niet minder kunnen verdienen dan hun collega's in Curaçao, St. Maarten en Aruba met hun aan de US dollar gekoppelde salarissen. Of moeten we eigenlijk om alle rechtsonzekerheid en -ongelijkheid te voorkomen ook maar overgaan tot één munt voor het gehele Koninkrijk. Dan zijn we ook weer terug in de Gouden Eeuw.