WILLEMSTAD/ORANJESTAD/PHILIPSBURG - Eugene Rhuggenaath, de premier van Curaçao, schetst een somber beeld van de situatie op ‘zijn’ eiland. De coronacrisis slaat diepe wonden in de samenleving, die drijft op de toerismesector die nu geheel is stilgevallen.

 

“Curaçao telt 7500 zzp’ers en nog eens zevenduizend andere flexwerkers. Wat je voelt is toenemende angst”, zegt Rhuggenaath. “In maart kregen ze nog betaald, maar april is hoogst onzeker. In onze gemeenschap bestaan nauwelijks buffers. Mensen leven van dag tot dag.”

 

Curaçao is, net als Aruba en Sint Maarten, een autonoom land binnen het koninkrijk. Alle drie worden geacht financieel de eigen broek op te houden, zonder hulp uit Nederland. Maar nu de toeristen wegblijven wordt dat moeilijk, zo niet onmogelijk.

 

Op de eilanden is het sociale leven tot stilstand gekomen. Scholen en winkels zijn dicht. Op Sint Maarten geldt de noodtoestand. Op Curaçao is de avondklok van kracht, overdag is slechts beperkt autoverkeer toegestaan. Vliegtuigen staan aan de grond, de cruiseschepen vol (Amerikaanse) toeristen blijven weg.

 

Weinig besmettingen, maar nog minder bedden

Sint Maarten is het zwaarst getroffen. Daar zijn tot op heden zes mensen aan het virus overleden, dertig anderen zijn ziek. Aruba kampt op dit moment met 69 bevestigde besmettingen, maar daar zijn, vooralsnog, geen doden gevallen. Op Curaçao is één persoon overleden, dertien mensen zijn positief getest.

 

Die aantallen vallen in het niet bij de virusontwikkelingen in Nederland (meer dan tweeduizend doden). Maar de eilanden kunnen zich geen nonchalance veroorloven. Het zorgstelsel is niet voorbereid op een grootschalige uitbraak. Afgelopen weekend heeft het Nederlandse ministerie van defensie een mobiel ziekenhuis met 6 intensive care-plekken naar Sint Maarten gevlogen. Het is de bedoeling dat er medische hulpvluchten naar Curaçao en Aruba volgen.

 

Alles is er nu op gericht om verdere verspreiding van het virus te voorkomen, ook als dat betekent dat de eilanden nog wekenlang op slot zitten. “Al onze kwetsbaarheden komen in deze crisis naar boven”, vertelt Rhuggenaath. Hij doelt op de eenzijdige economie en op het relatief grote aantal armeren op het eiland. Curaçao heeft dringend hervormingen nodig, erkent de premier. “Maar eerst moet er noodhulp komen. Als mensen in april niet betaald kunnen worden, ontstaat er sociale onrust. Dat moeten we voortkomen.”

 

Hulp en bijstand in tijden van nood

Curaçao, Sint Maarten en Aruba rekenen erop dat Nederland hier de helpende hand biedt. In artikel 36 van het Statuut van het koninkrijk staat immers dat de landen ‘elkander hulp en bijstand’ verlenen in tijden van nood. In de praktijk betekent dit dat de grote broer zorgt voor de kleintjes.

 

De eilanden hebben de eerste verzoeken reeds ingediend. Sint Maarten vraagt 130 miljoen euro van ‘Den Haag’ om de komende maanden bedrijven en hun werknemers te kunnen helpen. Curaçao verlangt een kleine 400 miljoen. Aruba, dat zwaar leunt op toerisme uit de Verenigde Staten, vreest dat de schade meer dan 600 miljoen euro bedraagt.

 

Woensdag praten de premiers van de drie eilanden via een videoverbinding met minister Raymond Knops (koninkrijksrelaties). Daar komt de hulpvraag ongetwijfeld ter sprake, zegt een woordvoerder van Knops. “Maar onze prioriteit ligt nu bij de medische zorg en de bestrijding van het virus.” De eilanden hopen dat de Rijksministerraad donderdag besluit op welke manier het Caribische deel van het koninkrijk financieel wordt geholpen.

 

De vraag die de lucht hangt is of het kabinet bereid is geld te schenken. De andere optie is een lening, waar de eilanden zelf niets voor voelen. Wat SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak betreft mag het een gift worden en krijgen de eilanden ‘alle hulp die nodig is’. “Maar ik heb één belangrijke voorwaarde. Er moeten concrete, goed onderbouwde plannen liggen waar de hulp naartoe gaat. Als we zomaar geld opsturen weten we zeker dat het niet goed terechtkomt.”

 

Trouw