-
February 06, 2013 8:35 AM
NETHERLANDS - De pater familias van het bekende advocatengeslacht Moszkowicz, Max Moszkowicz senior, is per 31 december 2012 uitgeschreven als advocaat. ’s Lands eerste echt bekende strafpleiter kreeg in 2004 een beroerte en werkt sindsdien niet meer als advocaat. Zoon Robert Moszkowicz: ‘Ik vind het een grove en botte actie.’
De Orde van Advocaten laat weten dat Moszkowicz sr. op eigen verzoek is geschrapt. In principe is het niet ongebruikelijk dat advocaten van boven de tachtig nog altijd op het tableau staan. Ook als zij - zoals Max senior - kampen met gezondheidsproblemen en geen werkzaamheden als advocaat meer verrichten.
Max Moszkowicz sr. wordt in 1926 in het Duitse Essen geboren, maar groeit op in Maastricht in een traditioneel joods gezin met een handel in textiel. In de Tweede Wereldoorlog wordt het gezin naar Auschwitz gedeporteerd. Moeder, broertje en zusje worden direct na aankomst vergast, vader wordt vlak voor de bevrijding naar een ander kamp overgebracht en vermoord. Na de Tweede Wereldoorlog komt Max als enige terug, hij weegt nog maar 46 kilo. Hij doet drie gymnasiumklassen in één jaar entrouwt Berthe Bessems in 1948. Om in zijn onderhoud te voorzien, begint hij een eigen winkeltje in textiel in de Maastrichtse Spilstraat. Daarnaast volgt hij nog een studie rechten in Nijmegen.
In 1958 is het moment daar dat vader een zelfstandige advocatenpraktijk opent en er een bord aan de gevel gehangen mag worden: Mr. M. Moszkowicz, advocaat en procureur. De zaken gaan goed, binnen een jaar moet hij al personeel aannemen en in 1970 verhuist het gezin naar een prachtig huis aan de Sint-Lambertuslaan, middenin de villawijk van Maastricht. Het is ook in diezelfde periode dat senior zijn drie zoons voor het eerst meeneemt naar rechtszaken, waarvoor speciaal aan de rechters toestemming gevraagd moet worden omdat sommigen nog minderjarig zijn. Ook wordt er thuis bij het avondeten vaak gesproken over de advocatuur en neemt Max senior regelmatig advocaat-stagiairs mee naar huis die aanschuiven, soms tot ergernis van moeder. Hoewel Moszkowicz altijd beweerd heeft door zijn vader volledig te zijn vrijgelaten in zijn studiekeuze, krijgt hij op zijn vijftiende verjaardag al zijn eerste toga.
De maatschap Moszkowicz kan – bij gebrek aan concurrentie – in de jaren zestig en zeventig volop groeien. Verschillende strafpleiters leren bij senior het vak, onder wie Piet Doedens en Theo Hiddema, die daar later over zei: 'Het gesprek met Max Moszkowicz was een verademing. Hij volgde zijn instincten, zanikte niet, hoefde niet ellenlang te beraadslagen en zat ook niet te miezemuizen over clubjes waarvan ik al dan niet lid was geweest. Ik geloof dat het gesprek toen een half uur duurde. Twintig minuten later was ik aangenomen. Vervolgens toonde een medewerker mij vijf huizen in Maastricht. Ik mocht kiezen en natuurlijk koos ik het mooiste: een kast van een huis tegen een schijntje huur.' Waar het nu voor een rechtenstudent noodzakelijk is na zijn studie eerst drie jaar als advocaat-stagiair te werken, wordt Hiddema al binnen een maand beëdigd als advocaat en in het diepe gegooid. Later verbiedt de Orde die werkwijze. 'Ik denk dat ik vanaf de eerste week al zo'n honderd dossiers om me heen had. En dan maar nachtenlang aan pleitnotities morrelen. Max Moszkowicz keek naar inkomende en uitgaande post en hield in de gaten of er geen klachten over me kwamen. Het was een benauwende manier om zo je talenten te ontwikkelen, maar dat mentale uitwringen is heel goed.'
Zoon Robert komt in 1976 bij het familiebedrijf werken, in 1978 volgt Max jr. die sneller zijn studie haalt dan zijn oudere broer David, die in 1979 bij het kantoor aan de slag gaat. Waar Robert en David zich net als vader met strafrecht houden, stort Max jr. zich op civiel recht omdat hij het interessanter vindt en denkt dat het beter uit zal pakken voor het familiebedrijf. Bram komt als laatste, in 1984. Max senior en junior leiden het kantoor in Maastricht, David doet het Utrechtse kantoor (dat later naar Den Bosch en vervolgens naar Maastricht verhuist), Robert heeft een kantoor in Roermond en Bram bestiert later het kantoor in Amsterdam. De klandizie komt vanzelf. Aangezien vader al naam gemaakt heeft en zijn naam veelvuldig in de krantenkolommen circuleert, komt er geen marketingstrategie aan te pas.
De naam Moszkowicz wordt een merk, cliënten weten de weg naar het kantoor te vinden en grote namen laten zich graag bijstaan door de advocatenfamilie, ook al raakt Robert Moszkowicz later in opspraak wanneer hij in persoonlijke en financiële problemen komt en zelfs van het tableau wordt geschrapt. Dat verandert rond eind 2005, wanneer vader wordt geveld door een herseninfarct. Hij raakt halfzijdig verlamd en is niet in staat nog goed te communiceren. Vanaf dat moment lijkt de familie langzaam uit elkaar te vallen en wordt de advocatenclan achtervolgd door akkefietjes. Bram wordt weggezet als ‘maffiamaatje’, moet de verdediging van Willem Holleeder naast zich neerleggen, krijgt in 2008 een berisping van de Raad van Discipline voor het versturen van niet-gespecificeerde rekeningen en momenteel hangt er zelfs een schrapping van het tableau boven zijn hoofd. Ook broer David wordt in 2011 vier weken geschorst (plus twee voorwaardelijk), nadat hij al diverse sancties opgelegd heeft gekregen wegens 'financiële onzorgvuldigheid'. Zo zou hij in een zaak kosten hebben doorberekend voor werkzaamheden die hij niet verrichtte en bleef hij in gebreke bij het terugbetalen van een voorschot aan een cliënt. Alleen rond Max jr. blijft het rustig. Vorig jaar werd bekend dat de maatschap zou splitsen en sinds november 2012 staat de Maastrichtse tak ingeschreven als Max & David Moszkowicz Advocaten B.V.
Inmiddels is de nieuwe generatie Moszkowicz druk doende de naam binnen de advocatuur opnieuw op de kaart te zetten. Yehudi Moszkowicz, kleinzoon van Max sr. en zoon van Robert, opent binnenkort een eigen advocatenpraktijk in Utrecht onder de naam Moszkowicz Advocaten.
Op de website van Moszkowicz Advocaten is over Max Moszkowicz Sr. te lezen:
'[...] Hij had veel beroemde en beruchte mensen onder zijn clientèle. Hij wordt geroemd om zijn vakkennis en zijn pleidooien. Hij staat bekend als de man die het strafpleiten in Nederland heeft uitgevonden en vormgegeven. Hij is de grondlegger van wat men "de school-Moszkowicz" in de advocatuur noemt. Een man die bijna een halve eeuw ervaring heeft met misdaad en recht. Een man die niet de misdaad verdedigt, maar de mens achter de misdaad, en die als geen ander kan laten zien dat recht niet altijd rechtvaardig behoeft te zijn en dat de pleger van een misdaad lang niet altijd een slecht mens is. Een legende bij zijn leven dus. [...]'
Naast zijn activiteiten als advocaat en manager heeft Moszkowicz sr. onder het pseudoniem Mr. Raab vele jaren een wekelijkse column in De Telegraaf geschreven. Hierin verhaalde hij over zijn belevenissen als advocaat. Op basis hiervan zijn boeken verschenen en is ook een televisieserie gemaakt.
Wat minder bekend is dat hij ook een civiele- en bestuursrechtpraktijk opbouwde, met als resultaat dat Moszkowicz Advocaten is uitgegroeid tot een kantoor met - naast de sector Strafrecht - een aparte sector Civiel- en Bestuursrecht.
In 2004 kreeg Max Moszkowicz sr. een beroerte, waardoor hij hulpbehoevend is en een teruggetrokken leven leidt in een appartement in het Belgische Hasselt.