DEN HAAG - Regeringspartij D66 wil dat rechters hun vonnissen eenvoudiger formuleren, zodat meer mensen een rechterlijke uitspraak kunnen begrijpen.

 

D66-Kamerlid Maarten Groothuizen dient hierover deze week een motie in, die mede is ondertekend door de overige coalitiepartijen VVD, CDA en ChristenUnie.

 

Daarmee steunt een meerderheid van de Tweede Kamer Groothuizens oproep aan minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming, om met rechters in gesprek te gaan over de mogelijkheid om meer duidelijke taal in vonnissen te gebruiken. Groothuizen: ‘Veel mensen snappen het juridische woordgebruik van rechters niet. Dat draagt niet bij aan het vertrouwen in de rechtspraak.’

 

Het rijk hanteert het B1-taalniveau (eenvoudig Nederlands) in al zijn uitingen op overheidswebsites. Groothuizen vindt dat rechters daar ook naar moeten streven, ook al citeren ze soms uit complexe wetteksten. Die zouden zij in hun eigen teksten vervolgens in simpel Nederlands moeten parafraseren, met actieve, korte zinnen. ‘Als je voor een overhangende boom of een conflict met je werkgever bij de rechter belandt, wil je niet dat het door het taalgebruik allemaal heel ingewikkeld wordt’, zegt Groothuizen.

 

Over de manier waarop vonnissen worden geformuleerd, is al langer discussie. Rechter Joyce Lie van de rechtbank in Den Bosch, op Twitter actief als ‘Judge Joyce’ (17 duizend volgers), vindt dat juristen geen gezwollen taal moeten gebruiken. Tegen het tijdschrift Onze Taal zei ze vorige maand: ‘Wij zijn geen kunstenaars. Het is niet onze taak om de taal te verrijken. Wij spreken recht. En dat moet goed te lezen zijn voor degene om wie het gaat.’

 

Op Twitter geeft ze met enige regelmaat voorbeelden. ‘Mensen weten vaak niet wat een zitting is. Ze denken dan aan een bank.’ En: ‘Zijn er eigenlijk niet-juristen die weleens het woord ‘voorts’ in een tekst gebruiken?’ Of: ‘Als een verdachte niet op zitting is verschenen, kun je ook gewoon schrijven dat hij niet is gekomen.’ Judge Joyce is ook jurylid van de Klare Taal Bokaal, een initiatief dat sinds een paar jaar toegankelijke vonnissen beloont.

 

Voor Groothuizen speelt ook mee dat duidelijke taal kan bijdragen aan draagvlak onder de bevolking voor rechterlijke uitspraken. Het vertrouwen in rechters is onder mensen met een lagere opleiding kleiner dan onder mensen met een hogere opleiding.

 

Een woordvoerder van de Raad voor de Rechtspraak, de beroepsvereniging van rechters, reageert instemmend. ‘Wij zijn hier al druk mee bezig. Reputatieonderzoek uit 2016 leerde ons dat mensen moeten begrijpen wat ze lezen. Daar is in trainingen en opleidingen nu extra aandacht voor. Rechters moeten ook hun strafmaat goed motiveren. Dus wij kunnen ons hierin vinden.’

 

Bij de behandeling van de begroting van Justitie en Veiligheid zal de Kamer dinsdag en donderdag over een reeks onderwerpen spreken. Daartoe behoort ook de financiering van de rechtspraak. De rechterlijke macht krijgt sinds 2002 een vaste vergoeding per zaak, zogenoemde ‘outputfinanciering’. Maar omdat het aantal zaken de laatste jaren terugloopt, leidt die wijze van financiering tot een tekort van dit jaar 40 miljoen euro. Minister Dekker komt begin 2019 met voorstellen voor aanpassing.