'S HERTOGENBOSCH - ‘Soms moeten grondrechten worden beperkt om het geheel aan rechten overeind te houden. De sleutel ligt in de balans. We moeten op cruciale momenten het hoofd koel houden. Als iedereen in paniek is en om zich heen slaat, moeten wij de rechtsstaat omarmen en beschermen.’

Frits Bakker (voorzitter Raad voor de rechtspraak) is realistisch als het gaat om situaties waar grondrechten schuren met de drang naar veiligheid, bijvoorbeeld onder druk van terrorisme.

 

Tijdens zijn toespraak op een bijeenkomst van presidenten van Europese gerechtshoven vraagt hij vandaag rechters binnen Europa zich te blijven inzetten om de rechtsstaat te versterken.

 

Het gerechtshof 's-Hertogenbosch is gastheer van de bijeenkomst van presidenten van Europese gerechtshoven.

Het gerechtshof 's-Hertogenbosch is gastheer van de bijeenkomst van presidenten van Europese gerechtshoven.

Als iemand het niet eens is met de beslissing van de rechter kan hij meestal in hoger beroep. Zo’n hoger beroep wordt door een gerechtshof behandeld. De komende dagen zijn presidenten van Europese gerechtshoven bijeen in ‘s-Hertogenbosch. Ze praten onder andere over de financiering van rechtspraak, mensenrechten en de invloed van anti-terrorismemaatregelen op de rechtsstaat.

 

Polen en Turkije

‘Rechters liggen in toenemende mate onder vuur,’ stelt Bakker en noemt daarbij onder andere de zorgelijke situatie in Polen en Turkije. De Raad voor de rechtspraak probeert waar mogelijk deze problemen onder de aandacht te brengen. Hij stuurde onder meer een brief aan minister-president Rutte om zijn zorgen te uiten over de situatie in Polen. Onlangs werd op rechtspraak.nl nog een interview gepubliceerd met een Poolse rechter die vertelt over de situatie in zijn land. In internationaal verband sprak de koepel van Europese Raden voor de rechtspraak harde woorden over de situatie in de 2 landen en schorste de Turkse Raad zelfs als waarnemer.

 

Begroting

Maar ook als het ogenschijnlijk goed gaat – zoals in Nederland – moet je volgens Bakker blijven streven naar verbetering en zorgen dat er institutionele waarborgen zijn voor onafhankelijkheid. Daarom pleit de Raad voor de rechtspraak bijvoorbeeld voor een begroting die niet meer gekoppeld is aan die van het ministerie van Veiligheid en Justitie. ‘Zit de minister krap bij kas, dan staat onze begroting onder druk. Op deze manier sluipen politieke beslissingen het rechterlijk domein binnen. Dit kan niet de bedoeling zijn.’

 

Samenwerking

Om de Europese rechtsstaat naar een nog hoger plan te tillen moeten landen volgens Bakker de handen ineen slaan. De praktijk wijst volgens hem uit dat er samen veel te bereiken is, daarbij wijzend op samenwerkingsverbanden zoals die bestaan tussen Nederland, Noorwegen en Bosnië. ‘Rechters met rechters. Zet 2 rechters bij elkaar en binnen 5 minuten hebben ze een geanimeerd gesprek en blijken de verschillen klein.’

 

Rechtspraak.nl