ORANJESTAD - “Alleen de zorg is verbeterd”, antwoord Lynette Anson van de Brighter Path Foundation op de vraag wat veranderd is op Statia sinds de staatkundige vernieuwingen op 10 oktober 2010. Behalve dat, is het triest gesteld volgens haar.

 

“Ik zie de band tussen Nederland en Statia somber in. Een huwelijk met slechts één positief aspect, werkt niet.”

 

Dion Humphreys , directeur van Mega D Youth Foundation (MYF) kan nog wel een punt noemen. Sinds 2010 ontvangt de jeugdstichting namelijk subsidie vanuit Nederland. “We hebben meer support, een groter netwerk en ruimte om ons werk te doen. Voor de jeugd is de verandering positief geweest.”

 

Toen de voormalige Antillen vijf jaar geleden werden ontmanteld, kregen de eilanden drie keuzes: onafhankelijkheid, een autonome status of deel uitmaken van Nederland als bijzonder gemeente. De bevolking wilde deel blijven uitmaken van de Antillen, maar omdat dit geen optie was, werd Statia een gemeente van Nederland.

 

Ondoordacht

Volgens Anson is Statia sindsdien alleen maar weggezakt. Dat Nederland het eiland sinds begin september officieel boycot, maakt volgens haar weinig verschil. “Nederland weet amper waar Statia ligt, ze kennen alleen Bonaire, want daar zit de Rijksvertegenwoordiger.”

 

Vooral de hoge belastingkosten zijn funest voor de bevolking, stelt Anson. “Niemand weet hoeveel Nederland krijgt en wat ermee gebeurt.” Ook is het systeem inefficiënt, omdat het rechtstreeks gekopieerd is uit Nederland. Er is geen rekening gehouden met de cultuur, locatie of andere verschillen met Nederland. “Belasting op stookkosten slaat bijvoorbeeld nergens op hier. Over die dingen is niet nagedacht en daardoor wordt veel geld verspild.”

 

De jeugd

Voor de jeugd lijken de laatste vijf jaar een stuk positiever te zijn geweest. In het onderwijs wordt hard gewerkt om voor augustus 2016 aan de Nederlandse onderwijseisen te voldoen en ook de voorzieningen voor jongeren krijgen support. Dion Humpreys begon MYF in 2010 toen hij net terugkwam op Statia. “Er was helemaal niets te doen voor de jeugd. Ik wilde hen van de straat halen en in een veilige omgeving brengen.”

 

Humpreys startte met wat vrijwilligers en kreeg uiteindelijk vanuit Nederland subsidie. Nu, vijf jaar later, kijkt hij tevreden terug: “Je merkt het aan de kinderen: ze zijn enthousiast en komen uit zichzelf naar de stichting. Zonder Nederland heb ik geen idee waar we nu zouden staan.”

 

Ouderen

Voor ouderen is de situatie minder rooskleuring. Ook hier lijkt de Nederlands manier rechtstreeks gekopieerd te zijn op Statia: op het verzekeringspakket is bijvoorbeeld bezuinigd zoals dat gedaan is in Nederland. “Ik begrijp dat er dingen uit het pakket moesten, maar het verschil is dat onze ouderen moeten rondkomen van een pensioentje van 600 dollar per maand”, vertelt directeur van het Auxiliary Home Rennata Mercurius. De ouderen moeten van dit pensioen nu zelf kosten voor bijvoorbeeld fysiotherapie of de tandarts betalen. Juist zij hebben dit vaak nodig. “De ouderen hebben het moeilijk en zien soms geen uitweg.”

 

Verenigde Naties

Een delegatie van vier mensen is in augustus naar de Verenigde Naties gestapt om de ‘onhoudbare’ situatie tussen Nederland en Statia voor te leggen. De delegatie pleit voor meer vrijheid om zelf het land te leiden en regels te stellen. “Voorlopig richten we onze peilen op de VN, want bij onze eigen regering komen we niet verder”, gaat Anson van Brighter Path verder. “Het Nederlandse ritme werkt hier gewoon niet, we hebben onze eigen dans.”

 

Caribisch Netwerk brengt een serie artikelen over de eilanden, vijf jaar na de Staatkundige Vernieuwing, die op 10 oktober 2010 werd voltooid. Op die datum werden de Nederlandse Antillen ontbonden en zijn Sint Maarten en Curaçao autonome landen binnen het koninkrijk geworden. Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn sindsdien 'bijzondere gemeenten' van Nederland. Aruba heeft al sinds 1986 een autonome status en behoorde niet meer tot de Nederlandse Antillen.

 

Bron: Caribisch Netwerk