THE HAGUE — De Nederlandse regering wil er via een Rijkswet alsnog voor zorgen dat EU-sancties ook op Curaçao zullen gelden. Minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans heeft het Rijkswetvoorstel gisteren naar de Tweede Kamer gestuurd.

 

Uit de documenten blijkt dat het voorstel al in voorbereiding was voordat een Statenmeerderheid op Curaçao bezwaar maakte tegen de geldigheid van EU-sancties.

 

De Rijkssanctiewet bepaalt dat regels die betrekking hebben op het buitenlands beleid en veiligheidsbeleid van de Europese Unie ook van toepassing zijn op Curaçao, Aruba en St. Maarten. “Aruba, Curaçao en St. Maarten treffen alle voorzieningen die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de besluiten”, luidt de tekst van de Rijkssanctiewet. In de Rijkswet is verder de verplichting opgenomen om de Curaçao, Aruba en St. Maarten te betrekken bij de bepaling van het standpunt van het Koninkrijk over EU-sancties. “Besluiten tot instelling van nieuwe beperkende maatregelen worden vaak in een zeer kort tijdsbestek genomen, waarbij in het proces de stappen elkaar snel op kunnen volgen. Het is daarom ook zaak om de Caribische landen zo vroeg mogelijk bij dat proces te betrekken. Voorafgaande besluitvorming in de Rijksministerraad ligt door die tijdsdruk niet in de rede, maar betrokkenheid bij de relevante besluitvorming ten aanzien van beperkende maatregelen is (...) wel gewaarborgd”, schrijft Timmermans. De minister geeft hiermee invulling aan het advies van de Raad van State om de landen ook actief te betrekken bij besluitvorming.

 

Terrorisme

 

De minister legt verder uit waarom hij de Rijkssanctiewet noodzakelijk vindt. Internationale organisaties als de Verenigde Naties of de Europese Unie kunnen sancties opleggen aan landen of regeringen als hun handelen een bedreiging vormen voor de internationale rechtsorde, zoals het bevriezen van financiële tegoeden of handelsbeperkingen. Als voorbeeld voor het Caribisch gebied noemt Timmermans bijvoorbeeld de weigering om zeeschepen van een land te registreren.

 

Sancties van de Verenigde Naties golden altijd al voor het hele Koninkrijk, maar sancties van de Europese Unie golden uitsluitend voor Nederland. “Dat Nederland wel uitvoering geeft aan Europese sancties en de landen in het Caribisch deel van het Koninkrijk niet, doet afbreuk aan de eenheid van het buitenlands beleid van het Koninkrijk”, schrijft hij. Onderlinge afstemming is alleen maar belangrijker geworden nu Bonaire, St. Eustatius en Saba wel deel uitmaken van Nederland.

 

Timmermans verwijst verder naar het Statuut van het Koninkrijk, waarin in artikel 3 is vastgelegd dat buitenlandse betrekkingen een Koninkrijksaangelegenheid zijn. “De aard en de effectiviteit van het buitenlands beleid op het gebied van bestrijding van internationale georganiseerde misdaad en terrorisme (...) brengen met zich dat eenvormige toepassing in het gehele Koninkrijk noodzakelijk is”, aldus Timmermans. De Raad van State onderschrijft die uitleg.

 

Het voorstel om de geldigheid van EU-sancties in een Rijkswet vast te leggen, lijkt rechtstreeks verband te houden met de beslissing van de Staten van Curaçao op 12 augustus dit jaar. Een Statenmeerderheid van MFK, MAN en de regeringspartij PS stemde toen tegen de uitbreiding van de Curaçaose Sanctielandsverordening met EU-sancties omdat dit een inbreuk op de autonomie van Curaçao zou zijn.

 

De PS-fractie had hiermee een andere mening dan premier Ivar Asjes. De PS-premier had voor en tijdens de vergadering aangeven dat een stem tegen de aanpassing van de Sanctielandsverordening als gevolg zou hebben dat Curaçao de overneming van sancties van de Europese Unie opgelegd zou krijgen middels een Rijkswet. De MFK en de MAN gaven vervolgens aan dat Nederland niet het recht zou hebben om dit Curaçao op te leggen. Statenleden als Zita Jesus-Leito (PAR), Omayra Leeflang (onafhankelijk) en Alex Rosaria (Pais) waarschuwden dat die Rijkswet er echt zou komen.

 

Dat de Rijkswet al lang in voorbereiding was, blijkt uit het feit dat de Raad van State al op 20 januari dit jaar om advies werd gevraagd. Volgens een woordvoerder van Timmermans ging het om een parallel traject, waarmee al in 2013 was begonnen. “Dat was stopgezet als iedereen had ingestemd met aanpassing van de eigen Sanctielandsverordening. Nu Curaçao dat niet heeft gedaan, gaat het parallelle traject verder”, aldus de woordvoerder.

 

(Amigoe)