Een inleiding in het internationaal publiekrechtelijk zeerecht

June 25, 2014 4:57 PM

Internationaal publiekrechtelijk zeerecht of het maritiem recht?

Het maritiem recht (droit maritime) regelt de betrekkingen tussen (voornamelijk) privaatrechtelijke rechtspersonen naar aanleiding van het vervoer over zee. Het internationaal publiekrechtelijk zeerecht (droit de la mer) onderscheidt zich van dit maritiem recht doordat dit recht hoofdzakelijk en voornamelijk tussen staten functioneert.

Het publiekrechtelijk zeerecht speelt bijvoorbeeld wanneer staten samenwerken om het milieu van de zee te beheren. Het privaatrechtelijk zeerecht is van toepassing bij voorvallen als een aanvaring op zee. De toepasselijke regels voor een dergelijk geval zijn terug te vinden in het Brussels aanvaringsverdrag. In dit artikel wordt verder ingegaan op het publiekrechtelijk zeerecht en wat dit recht inhoudt voor Curacao na de onafhankelijkheid van 10 oktober 2010. 

United Nations Conference on the Law of the Sea

Op 14 november 1994 trad de Third United Nations Conference on the Law of the Sea (“UNCLOS III”) in werking. Deze conventie bevat bepalingen die de grenzen tussen de territoriale wateren en de internationale wateren regelen. De bepalingen van de UNCLOS zijn, samen met de bepalingen UNCLOS I en II, opgenomen in het VN-zeeverdrag. Curacao is een deelnemende partij bij het VN-zeeverdrag.

Wet- en regelgeving in de territoriale wateren

Volgens artikel 3 onder het tweede deel van het VN-zeeverdrag (UNCLOS III) hebben deelnemende staten de bevoegdheid om hun territoriale wateren vast te stellen tot 12 zeemijl (22 kilometer) van de basislijn. De basislijn is de lijn die de zee scheidt van het land en de binnenwateren. Het nationale recht van Curacao geldt voor zover de territoriale wateren strekken. Het is onjuist om aan te nemen dat na de territoriale wateren direct sprake is van de internationale wateren. Er kan ook sprake zijn van een aansluitende zone. 

Wet- en regelgeving in de Aansluitende zone

Na de territoriale wateren volgt, indien de betreffende Staat dit uitdrukkelijk heeft afgekondigd, direct de aansluitende zone welke vanaf de basislijn 24 zeemijl bestrijkt. In deze zone kan de deelnemende Staat douanewetten, fiscalewetten, immigratiewetten en volksgezondheidswetten handhaven.

Wet- en regelgeving in de internationale wateren

Exclusieve Economische Zone

In beginsel is na de aansluitende zone sprake van de internationale wateren. Echter kan een deelnemende Staat ook gebruik maken van de Exclusieve Economische Zone (EEZ) welke 200 zeemijl vanaf de basislijn kan strekken. In de EEZ heeft een deelnemende Staat onder andere de bevoegdheid om zich met grondstoffen te verrijken afkomstig uit de EEZ. Daarnaast heeft de deelnemende Staat het recht op Visserij en het recht op wetenschappelijk onderzoek.

Zones na 10 oktober 2010

In het verleden was er sprake van een gezamenlijke zone voor de gehele Nederlandse Antillen. Vanaf 10 oktober 2010 zijn Curacao en Sint Maarten onafhankelijk geworden van het Koninkrijk. Dit heeft als gevolg gehad dat er nieuwe regels omtrent de zones zijn ingetreden. Bij Rijkswet  is bepaald in hoeverre de zeegrens van de eilanden hun uitwerking hebben gekregen.

De BES-eilanden (Bonaire, St. Eustatius en Saba) hebben een EEZ-commissie die er op toeziet dat, in samenwerking met de BES-eilanden en Nederland, de EEZ beheerd wordt. Aruba en Curacao hebben aangegeven deze overeenkomst eveneens te ondertekenen waardoor de genoemde eilanden samen de verantwoordelijkheid op zich zullen nemen voor het beheer van de EEZ. Dit beheer zal inhouden dat de betrokken partijen gezamenlijk onderzoeken, monitoren, visserij voeren, handhaven, financieren, vervoeren, dierensoorten beschermen en vervuiling tegen gaan. Dit is opgenomen in het Beleidsplan van de Exclusieve Economische Zones met betrekking tot het beheer van de aanwezige biodiversiteit en de natuurlijke bronnen in de zee.

Internationale wateren

Na de EEZ gelden de internationale wateren. Voor de deelnemende staten gelden de bepalingen van het VN-zeeverdrag. Voor niet-deelnemende staten gelden de regels van het VN-zeeverdrag slechts voor zover deze regels aangemerkt kunnen worden als gewoonterecht.

De auteur van dit artikel is Khorseed Ahmed. Khorseed is een 20-jarige derdejaars HBO-rechtenstudent van de HvA te Nederland. Khorseed loopt momenteel stage bij DCLP en zal zich naast het schrijven van artikelen ook met een groot deel van het project “wetgeving Curaçao online” bezig houden.