THE HAGUE - De staking van advocaten vandaag tegen de plannen van staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie met de gefinancierde rechtsbijstand, is rustig verlopen. Advocaten dienden tientallen aanhoudingsverzoeken in bij de gerechten, die voor een flink deel werden toegewezen. 

 

Veel zaken gingen normaal door, omdat de rechter in die gevallen het belang van berechting groter vond dan vertegenwoordiging van de verdachte door een advocaat. Behalve verzoeken om aanhouding zijn door advocaten bij diverse gerechten ludieke acties georganiseerd. Die verstoorden nergens een ordentelijke gang van zaken.

 

Dat blijkt uit een eigen inventarisatie van de Rechtspraak onder de elf rechtbanken en vier gerechtshoven. Gevraagd werd naar het aantal aanhoudingsverzoeken als gevolg van de stakingsdag en het aantal dat gehonoreerd werd. Vorige week liet de Raad voor de rechtspraak al weten dat rechters bij een aanhoudingsverzoek de belangen wegen van alle procespartijen en dat een aanhoudingsverzoek niet automatisch zou worden toegewezen (Zie ook Rechter maakt eigen afweging bij staking advocaten).

 

Aanhoudingen

 

De Haagse rechtbank meldt dat van de 54 zaken bij de politierechter er zes op voorhand zijn aangehouden in verband met stakende advocaten. Hetzelfde geldt voor één zitting in een meervoudige kamer. Eén hele grote meerkamerzitting die vandaag zou beginnen van acht zittingsdagen met zeven advocaten, kon niet inhoudelijk worden behandeld. Uiteindelijk is nog een dag extra gevonden in november om deze megazaak te kunnen afronden. Een andere grote zaak (twee advocaten) kon vandaag niet inhoudelijk worden behandeld. Verder was er in de Haagse rechtbank nog een actie van de bekende Haagse advocaat Ad Westendorp die met zijn hele kantoor naar een zitting kwam en daar een 'stakingspamflet' voorlas.

 

Protestactie

 

Bij de rechtbank Rotterdam stonden vandaag circa 150 rechtszaken gepland. In de sector jeugd waren er drie aanhoudingsverzoeken, in de sector kanton één en in de strafsector vier. Bij de rechter-commissaris, die voorgeleidingen van verdachten behandelt, kwamen vier verzoeken binnen om de voorgeleidingen later te 'herplannen'. Daar werd met de advocaten ’s middags nog over gecorrespondeerd. Bij de rechtbank in Rotterdam hielden ongeveer zeventig advocaten een protestactie, die rustig verliep.

 

Sit-in protest

 

Bij de rechtbank Overijssel werden bij de asielrechter twee aanhoudingsverzoeken ingediend, die beide werden gehonoreerd. In de strafsector kwamen vijf verzoeken (alle enkelvoudige zaken) tot uitstel binnen. Hiervan werden er vier geaccepteerd, het vijfde verzoek werd niet behandeld omdat het Openbaar Ministerie de zaak om een andere reden introk. In het pand van de Almelose vestiging van de rechtbank Overijssel hielden circa 25 advocaten met toestemming van de rechtbank een sit-in, die ordelijk verliep.

 

Groter onderzoek

 

In Haarlem, bij de rechtbank Noord-Holland, kwamen bij het afdelingsbureau planning strafzaken dertien verzoeken om aanhoudingen binnen. Vijf daarvan werden toegewezen en twee afgewezen. Bij één zaak werd over de aanhouding niet op voorhand beslist. Dat wil zeggen dat de rechter tijdens de zaak een beslissing neemt op het verzoek. Van de vijf overige zaken (meervoudige kamer) werden de zaken tot woensdag aanstaande aangehouden. In drie van de vijf zaken werd aanhouding verzocht, maar omdat het hier om een groter onderzoek gaat, besloot de rechtbank alle zaken aan te houden. Bij kanton straf kwamen twee aanhoudingsverzoeken binnen, die op voorhand niet werden gehonoreerd. Bij vreemdelingenzaken kwamen drie aanhoudingsverzoeken binnen. Eén werd afgewezen omdat anders de termijn voor het horen in gevaar zou komen, één verzoek werd toegewezen omdat de bewaring al was opgeheven. In de derde zaak werd het verzoek in eerste instantie afgewezen, maar nadat tijdens de zitting aan de rechter werd toegelicht waarom de aanwezigheid van de advocaat noodzakelijk was, alsnog toegewezen.

 

Echtelieden bellen zelf

 

In het arrondissement Oost-Brabant stonden vandaag 82 strafzaken gepland, waarvan er veertien werden aangehouden. Er werden geen aanhoudingsverzoeken in verband met de staking afgewezen. Bij de politierechter kwamen op een totaal van twaalf zittingen vier verzoeken om aanhouding binnen. Die werden ook gehonoreerd. De rechter-commissaris verzette twee getuigenverhoren in verband met de advocatenstaking. Van de twaalf in Oost-Brabant geplande asielzaken kwamen twee aanhoudingsverzoeken binnen, die op grond van een afweging van de belangen werden afgewezen. Bij het cluster echtscheiding viel op dat vandaag vaker door echtelieden zelf werd gebeld met vragen (in plaats van door advocaten). 

Een woordvoerder van de rechtbank Oost-Brabant meldt verder nog dat er twee advocaten pleitten zonder toga, als teken van protest. Een derde advocaat had zijn toga slechts voor de helft dichtgeknoopt, maar onduidelijk was of het hier om een protest ging. 

 

Collega neemt over

 

De rechtbank Gelderland meldt dat er in strafzaken zeventien aanhoudingsverzoeken zijn gedaan, waarvan er vooralsnog negen werden gehonoreerd. Op het moment van opgave moest er op drie verzoeken nog een beslissing worden genomen. In één zaak nam een collega-advocaat de zaak over van een stakende advocaat, waardoor de zitting toch door kon gaan. In één jeugdrechtzaak werd een aanhoudingsverzoek gedaan en gehonoreerd. Er stonden geen asielzaken op de rol.

 

Rouwstoet

 

In hoofdstad Amsterdam stonden vandaag 39 strafzittingen op de planning voor enkelvoudige behandeling. In acht zaken werd een verzoek gedaan om aanhouding in verband met de staking. Om 16 uur kon de rechtbank nog niet melden hoeveel zaken er daadwerkelijk zijn aangehouden, omdat de zittingen nog niet waren afgelopen. Van de 26 strafzaken die door een meervoudige kamer zouden worden behandeld, werden er in tien zaken aanhoudingsverzoeken gedaan. In de sector Familie en Jeugd werden zes verzoeken om uitstel gemeld, die alle werden gehonoreerd.

 

Bij de Amsterdamse rechtbank vond vanmorgen de grootste demonstratie van het land plaats. Enkele honderden advocaten vormden een rouwstoet naar de hoofdingang van het gerechtsgebouw aan de Parnassusweg. Daar hielden verschillende advocaten een toespraak en werd een minuut stilte gehouden.

 

Geen asielzaken

 

De rechtbank Limburg had vandaag 55 politierechterzaken op de rol staan. In vijf hiervan werd een aanhoudingsverzoek gedaan, die alle vijf werden toegewezen. In de meervoudige strafkamer stonden vijf zaken op de agenda. Eén aanhoudingsverzoek in het kader van de staking werd toegewezen. In de civiele sector kwamen geen aanhoudingsverzoeken binnen. Er stonden geen asielzaken of bewaringszaken op de rol.

 

Grote zaak

 

De rechtbank Midden-Nederland wees van de 21 verzoeken om aanhouding van een strafzaak (in totaal stonden er 73 gepland) er veertien toe en één af. In zes zaken werd niet expliciet beslist, maar werden de zaken doorgeschoven naar morgen. Die zittingsdag stond al gepland in een grote zaak. Bij de bewaringszitting met asielzaken zijn geen verzoeken gedaan.

 

Voor de rechtbank Zeeland-West-Brabant beperkten de gevolgen van de staking van advocaten zich tot straf- en vreemdelingenzaken. Van de zeven vreemdelingenzaken werd één zaak aangehouden. Van de 42 politierechterzittingen vonden er elf geen doorgang en van de dertien meervoudige kamerzittingen werden er vier op verzoek aangehouden.

 

Ook andere redenen

 

Het gerechtshof Amsterdam had vandaag 25 meervoudige strafzaken op de planning staan, waarvan er acht zijn aangehouden als gevolg van de staking. 

De enkelvoudige kamer had twaalf zaken te behandelen, waarvan er vier werden ingetrokken. In vijf zaken vroegen de advocaten om aanhouding. Hierbij noemden ze de wel de staking, maar gaven ook andere reden op voor aanhouding. In de enkelvoudige kamer van het hof Amsterdam is dus geen enkele zaak aangehouden wegens een stakende advocaat. 

Het gerechtshof Den Haag kreeg in zeven van de 21 strafzaken een verzoek om aanhouding in verband met de staking en honoreerde die allemaal. In de sector civiel kwamen geen verzoeken om aanhouding binnen.   

Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden meldde halverwege de middag dat er in twaalf strafzaken om aanhouding is verzocht (van de in totaal 71). Eén is toegewezen en vijf werden afgewezen. De overige beslissingen waren nog niet bekend.  

 

Het gerechtshof 's-Hertogenbosch had vandaag geen familiezaken op de rol staan. Van de twintig strafzaken werden er zeven aangehouden vanwege de staking.

 

Regentoga 

 

De rechtbank Noord-Nederland, die onder meer een paar voorgeleidingen bij de rechter-commissaris naar morgen verplaatste, weigerde vanmorgen een advocaat in een ‘regentoga’. Hij wilde op die ludieke manier aandacht vragen voor de bezuinigingen. De bode meldde hem dat hij zonder normale toga niet welkom was. Hij trok toen toch zijn toga aan. De rechter meldde hem later dat de rechtszaal geen demonstratieplek is.

 

Stakingsmiddel

 

De Raad voor de rechtspraak liet vorige week weten de zorgen van de advocaten over de toekomst van de rechtsbijstand te delen, maar zei ook liever gezien te hebben dat advocaten een stakingsmiddel hadden gekozen dat geen gevolgen had voor de rechtsgang.

 

Eerdere advisering

    

In een wetgevingsadvies (pdf, 30 kB) aan de minister in januari heeft de Raad voor de rechtspraak benadrukt dat de toegang tot de rechter voor alle inkomensgroepen gegarandeerd moet blijven. Daarnaast  adviseerde (pdf, 40 kB) de Raad in februari 2012 naar aanleiding van een consultatiepaper van de staatssecrretaris over ‘denkrichtingen voor de toekomst van de rechtsbijstand’ het huidige stelsel voor rechtsbijstand te onderzoeken. Dat vindt de Raad beter dan de ‘kaasschaafmethode’ toe te passen. Als het stelsel onbetaalbaar dreigt te worden door een steeds groter beroep op de rechtsbijstand, moet er worden gezorgd voor een ander systeem dat beter voldoet, vindt de Rechtspraak. 

 

(Rechtspraak.nl)