Mediation: good selection is crucial

February 14, 2012 4:56 AM

The Council for the Judiciary (Raad voor de rechtspraak) gives a written reaction on a proposal of Ard van der Steur (VVD) of the Second Chamber to make mediation more obligatory. The council does not agree with this plan.

Mediation: Goede selectie cruciaal

Mediation is een prima instrument voor het oplossen van conflicten, mits het geschil zich daarvoor leent en de strijdende partijen vrijwillig aan de bemiddeling meedoen. Dat schrijft de Raad voor de rechtspraak in reactie op een plan van Tweede Kamerlid Ard van der Steur (VVD) om mediation een meer verplichtend karakter te geven. Daar ziet de Raad niets in.

Eerste optie
Van der Steur is van mening dat mediation veel vaker ingezet kan worden als alternatief voor rechtspraak. Bij ontslag- en echtscheidingszaken bijvoorbeeld, zou het in zijn ogen de eerste optie moeten zijn omdat mediation niet alleen het geschil aanpakt, maar ook het onderliggende conflict. Bovendien is het relatief goedkoop en effectief, vindt het Kamerlid: in circa 60 procent van de gevallen komen de partijen zelf, begeleid door een mediator, tot een oplossing.

Grotere rol
Als het aanspannen van een rechtszaak duurder wordt door de voorgenomen verhoging van de griffierechten, kan mediation volgens Van der Steur een veel grotere rol gaan spelen. Daarvoor is wel wettelijke verankering noodzakelijk, met kwaliteitseisen en tuchtrecht voor mediators en een verplichting voor rechters om, indien mogelijk, door te verwijzen naar mediation. Mediators moeten bindende adviezen kunnen geven als de partijen er niet op alle fronten uitkomen.

Kracht
Gevraagd om een eerste commentaar – een formeel advies wordt pas gegeven als het wetsvoorstel klaar is – waarschuwt de Raad tegen juridisering van mediation. De kracht ligt juist in het informele karakter ervan. Als mediators bindende adviezen geven, doet dat afbreuk aan de vertrouwelijkheid waarbinnen partijen zelf een manier vinden om hun problemen op te lossen.

Geen doorwijsplicht
Mediation is zeer waardevol, maar kan niet worden beschouwd als een alternatief voor rechtszaken die vervallen wanneer de griffiekosten te hoog worden, vindt de Raad. Toegang tot de rechter moet gewaarborgd blijven. Ook een doorverwijsplicht voor rechters wijst de Raad af. Conflictoplossing is maatwerk. Steeds meer rechters zijn geschoold in conflictdiagnose. Zij onderzoeken of mediation de aangewezen manier is om een conflict op te lossen en verwijzen partijen, als die daar voor voelen, regelmatig door. De praktijk wijst echter uit dat lang niet alle geschillen zich lenen voor mediation.

Kosten
De Raad denkt bovendien dat het slagingspercentage van mediation zal afnemen als de bemiddeling verplicht wordt. In dat geval moet de rechter zich alsnog over de zaak buigen. Dat leidt tot langere procedures en hogere kosten.

(Raad voor de rechtspraak)

13 februari 2012