Interview met mr. Jacqueline Hardeveld

August 31, 2009 5:03 AM

Door mr. Caroline Fiévez

Mr. Jacqueline Hardeveld is energiek en fit. Volgens haar huisarts heeft ze een bloeddruk van een 18 jarige. Haar geheim, vertrouwt zij mij later toe, is goed slapen, letten op haar dieet, veel tuinieren en werken.
“Werken houdt me goed.” Aldus de advocaat.

Mr. Jacqueline Hardeveld is energiek en fit. Volgens haar huisarts heeft ze een bloeddruk van een 18 jarige. Haar geheim vertrouwt zij mij later toe, is goed slapen, letten op haar dieet, veel tuinieren en werken.

Jacqueline Hardeveld leidt een druk leven. Zij is moeder van 5 kinderen, oma van 8 kleinkinderen, actief lid van diverse verenigingen en waar menigeen van haar leeftijd er al een geruime tijd achter de geraniums op heeft zitten, werkt Jacqueline Hardeveld na ruim 20 jaar nog steeds als advocaat. De druk bezette advocaat van respectabele leeftijd is dan ook lastig te bereiken maar na het sturen van een e-mail word ik teruggebeld. De advocaat pakt haar zaken voortvarend aan blijkt al snel als ik op onze afspraak verschijn. Zij heeft zich kennelijk voorbereid op het gesprek en begint enthousiast zonder dat nog maar een vraag is gesteld, over haar leven en werk te vertellen.

De geboren Surinaamse haalt na haar middelbare school in Paramaribo haar akte MO-Duits.

“ik kon erg goed leren, haalde voor al mijn schriftelijke examens een 8 of hoger waardoor ik van alle mondelinge examens werd vrijgesteld. Ik had toen graag Antropologie willen gaan studeren. Mijn vader was alleen erg orthodox en zei dat ik toch zou gaan trouwen en een studie Antropologie dus niet nodig was. Ik trouwde dus.”

Jacqueline Hardeveld oefent al vroeg in haar leven invloed uit op het recht. Destijds gold in Suriname nog een verbod op arbeid voor de gehuwde vrouw.

“Ik had een vaste aanstelling als docente maar zou gaan trouwen. We besloten met een grote groep vriendinnen, allemaal docenten met een vaste aanstelling, in dezelfde maand te trouwen. De scholen hadden plots een tekort aan docenten en in diezelfde maand nog werd de wet gewijzigd!”

We zitten op de patio bij Jacqueline Hardeveld thuis aan de Matanciastraat. Hier houdt zij ook haar praktijk. Niets aan het huis verraadt dat op dit adres een advocaat is gevestigd. Er staat geen bord in de tuin, het naambordje op het hek vermeldt alleen haar naam.

"Dat is niet nodig, de mensen weten mij te vinden. Ooit stond er een bord maar dat heb ik maar weggehaald omdat dat inbrekers aantrok. Die denken toch dat er dan in zo’n kantoor wat te halen valt.”

Direct na haar huwelijk vertrekt de nog jonge Jacqueline samen met haar man voor zijn werk naar Brazilië.

“Ik spreek vloeiend Duits, we woonden een aantal jaar in een Duits dorpje in de buurt van Belèm, in het noorden van Brazilië. Daarna verhuisden we naar Cayenne in Frans Guyana. Mijn man was van Franse origine, de la Mar, en dus spreek ik mede door hem ook vloeiend Frans. Autrefois alors, je parlais Français comme une vraie Française.”
Jacqueline Hardeveld schakelt moeiteloos over in het Frans. Haar uitspraak is nog steeds prachtig.
In 1962 bezoekt Jacqueline Hardeveld voor het eerst Curaçao. Ze blijft een maand en het bevalt haar goed. Op dat moment was er veel behoefte aan docenten en dus vroeg men haar te blijven.

“Ik moest echter terug naar mijn huishouden in Suriname, naar mijn kinderen, maar ik beloofde na een jaar terug te komen. Ze vroegen mij of ik ook mijn akte MO-Frans wilde halen. Binnen een jaar had ik die akte en belde ik op dat ik eraan kwam. Mijn dochter moest in Paramaribo naar de middelbare school en er was daar toen maar beperkt plaats op de scholen. Ik was bang dat ze niet zou worden aangenomen en besloot dan ook naar Curaçao te verhuizen zodat de kinderen naar goede middelbare scholen konden. Alles werd betaald. De overtocht, de verhuizing van de inboedel. Inmiddels was ik van mijn man gescheiden. Al mijn kinderen zaten later op het Radulphus en het Peter Stuyvesant.”

Inmiddels wonen haar kinderen niet meer op Curaçao. Een zoon woont in Australië, een dochter wisselt af tussen Nederland en India en heeft net een huis in Frankrijk gekocht.

“Het eiland werd voor de kinderen te klein en te benauwend”. Ze wilden verder en dat is goed. Stel je voor dat ze aan moeders rokken waren blijven hangen.”

Trots laat zij foto’s zien van haar kinderen en kleinkinderen. Een van haar kleinzoons prijkt op de cover van een Australisch magazine. Met haar kinderen en kleinkinderen e-mailt en skypt zij geregeld.

“Ik ben daar erg druk mee! Een van mijn zoons zit in de IT. Als ik een probleem heb met mijn computer, wordt alles via e-mail opgelost. Ik hoef er nooit iemand bij te halen.”

In de jaren ’60 begint Jacqueline Hardeveld haar carrière op Curaçao in het onderwijs. Ze geeft les aan de openbare Mavo’s.
“De MAVO vond ik prettiger dan de HAVO.”

Jacqueline Hardeveld doceert jaren zowel Duits als Frans. Veel van haar leerlingen van toen komen nu bij haar voor juridisch advies.

Nadat zo goed als alle kinderen de deur uit waren besluit Jacqueline Hardeveld als nog haar droom waar te maken. Studeren.

“Leerlingen kozen steeds minder voor Duits en Frans en meer voor Engels en Spaans. Op een gegeven moment had ik maar twee of drie leerlingen! Maar ik moest natuurlijk wel betaald worden. Dus werd mij gevraagd om me dan maar om te scholen tot docent Aardrijkskunde, Geschiedenis en Nederlands. Ik dacht als ik dan toch ga studeren kan ik net zo goed Rechten gaan studeren. En dus schreef ik mij in als rechtenstudent aan de Hoge School, later de UNA. Ik zat met bekende namen in de groep als Karel Bongenaar en Linda Douglas.”

Na het behalen van haar kandidaats krijgt Jacqueline Hardeveld samen met een aantal medestudenten een aanbod van mr. F. Promes om op zijn kantoor, thans VanEps Kunneman VanDoorne, te komen werken. Zij slaat het aanbod echter af.

“Werkzaam in het onderwijs betekende dat ik de middagen had om te kunnen studeren. Als ik toen al op een advocatenkantoor zou zijn gaan werken had ik waarschijnlijk langer over mijn studie moeten doen. Tijdens mijn studie garandeerde de overheid bovendien 100 juristen direct na hun afstuderen een baan. Ik was daar een van. In 1981 dreigde een auto ongeluk bijna roet in het eten te gooien. Ik werd wakker met een zware hersenschudding en dacht gelijk kan ik nog wel studeren?”

In 1982 studeert Jacqueline Hardeveld af aan de UNA en gaat aan het werk bij de overheid. Eerst houdt zij zich bezig met de pensioenen van overheidsdienaren later werkt zij als referendaris bij Economische Zaken.

“Ik heb geluk gehad. Veel mensen moeten solliciteren. Ik had gelijk na mijn studie een baan. Als ambtenaar kon ik zo nog een aantal jaren pensioen opbouwen.”

Op 22 april 1987 wordt Jacqueline Hardeveld beëdigd als advocaat.

Door haar verschillende functies is Jacqueline Hardeveld nog steeds actief in een aantal verenigingen. Ze was destijds een van de oprichters van de Credit Union, was voorzitter van de UPAH (Union pa Penshonado pa Adelanto i Hustitia, voorheen Union pa Penshonado di Antiyas Hulandes) en is lid van de Stichting Vrouwennetwerk en de Orde van Advocaten. De bijeenkomsten van al deze verenigingen bezoekt zij trouw. De dag voor ons gesprek had zij nog een feestelijke bijeenkomst van de UPAH.

“Ik heb de hele middag niet stil gezeten, iedereen vroeg mij ten dans!”

Na haar beëdiging als advocaat wordt mr. Carl Taylor haar patroon en werken zij samen in zijn kantoor in het winkelcentrum Colon in Otrabanda. Otrabanda verpauperde echter in rap tempo.

“De secretaresse was doodsbang als zij in haar eentje op kantoor achterbleef als wij weg waren. Er kwam dan altijd een choller binnen. Cliënten bleven ook steeds meer weg want die werden daar te vaak lastig gevallen”.

In overleg met Carl Taylor besluit Jacqueline Hardeveld na drie jaar haar praktijk te verhuizen naar de Matanciastraat.

“Ik had thuis nog een groot appartement dat ik tijdens mijn studie had laten bouwen, eventueel voor mijn dochter als zij na haar afstuderen naar Curaçao zou terugkeren. Het stond leeg en kon daarin dus net zo goed mijn kantoor houden. Veel beroemdheden hebben ooit in dat appartement gewoond waaronder Dirk Jan Baat, die de film “Mijn zuster de negerin” (naar het gelijknamige boek van Cola Debrot, CF.) heeft geregisseerd. Met Carl ben ik nog steeds dik bevriend en als ik afwezig ben neemt hij altijd mijn praktijk waar. Destijds heeft hij me als startend advocaat ook goed begeleid. Hij is echt een trouwe vriend.”

Jacqueline Hardeveld vertelt over haar praktijk.

“Mijn cliënten zijn arm en rijk. Ik heb bekende Curaçaose families als cliënten. Ook heb ik internationale cliënten ondermeer uit Colombia en Frankrijk. Mijn Frans komt me ook goed van pas. Ik doe ook pro deo zaken. Soms blijkt een cliënt toch niet zo arm en neemt hij je als gewone advocaat. Ik doe zowel straf- als civiele zaken waaronder echtscheidingen, arbeidszaken, huurzaken etc. Ik heb pas een arbeidszaak gedaan en ben in het gelijk gesteld. Mijn uurtarief ligt lager dan dat van veel andere advocaten. Voor het geld hoef ik het ook niet te doen, ik heb immers een goed pensioen. Bovendien heb ik geen personeel. Ik ben zelf bode, typiste en telefoniste.”

Haar “know how” verzamelt Jacqueline Hardeveld door veel te lezen. Ook internet is een veel door haar geraadpleegde bron en ze toont mij een map vol uitgeprinte en uitgeknipte artikelen.

“Kijk, van de week las ik een verhaal in het NRC online over deze vrouw, een van de eigenaars van L’Oreal. Zij schonk in korte tijd een miljard Euro. Uitgemaakt is dat iemand die 1 miljard Euro schenkt wel gek moet zijn. Ik heb nu een vergelijkbare zaak. Iemand heeft vlak voor zijn overlijden een testament laten opmaken en alles aan de dienstbode achtergelaten. Mijn cliënt, een familielid van de overledene, wil dit aanvechten. Ik heb hierover advies ingewonnen bij artsen en heb ook advies ingewonnen bij verschillende notarissen. De zaak speelt nog. Als ik in Nederland ben koop ik nog wel eens boeken bij Donner (een academische boekhandel, CF.) ook maak ik gebruik van de bibliotheek van de UNA. Vroeger mocht je nog gebruik maken van de bibliotheek van het Hof maar dat mag nu helaas niet meer. Als ik behoefte heb aan overleg raadpleeg ik een van de andere eenpitters. Het onderling contact is goed. We bellen en/of skypen elkaar geregeld, daarom blijf ik werken: het is zo gezellig!”

Het contact met de advocaten is minder dan voorheen volgens Jacqueline Hardeveld.

“Vroeger kende je iedereen, ook de jonkies zoals destijds bijvoorbeeld Madelaine Aanstoot. Suzanne Klarenbeek heb ik laatst aangesproken omdat ik het zo grappig vond dat haar naam ook een station is in de buurt van Zutphen. Rob Blaauw ken ik nog uit de tijd dat hij studeerde, ik mag hem graag, we begroeten elkaar altijd met een kusje. Met de rechters heb ik ook altijd goed contact gehad. Met Bob Wit sprak ik altijd Surinaams. Vroeger was hij net als ik slank nu is hij dik maar ik ben ook wat minder slank dan toen. Er is een rechter die vaak naar Suriname gaat, die leek altijd een beetje stijfjes. Als ik hem nu ergens spreek maken we vaak een praatje, ik denk eigenlijk dat hij vroeger gewoon erg verlegen was.”

Jacqueline Hardeveld heeft ook haar sporen als strafpleiter verdiend.

“Laatst had ik piket en heb ik er 7 van de 8 op vrije voeten gekregen! Mijn mooiste strafzaak betrof laatst een jongen van 24 die werd verdacht van moord. Er werd 24 jaar geëist. Ik heb hem vrij gekregen! Ik kon bewijzen dat mijn cliënt niet de dader was. Hij was alleen een vriend van de dader. Die cliënt is mij nog steeds zo dankbaar en we zijn vrienden. Hij is zo blij. De zaak heeft me heel wat klanten bezorgd. Ik heb nu meer mensen dan ik eigenlijk aankan. Vraag me niet waar ik de energie vandaan haal, misschien wel uit mijn planten. Ik stek graag. Daar staat een gardenia uit Suriname, die ruikt zo lekker.”

Tussen de drukke werkzaamheden door reist en leest Jacqueline Hardeveld graag.

“Ik ben 5 keer in Australië geweest bij mijn zoon en mijn kleinkinderen en een paar keer in India bij mijn dochter. Ik ben ook in de Himalaya geweest. Een vriend van mij, een bekende Londense advocaat die Black heet maar wit is, heeft een huis in Zuid-Afrika. Ik had plannen daar heen te gaan deze zomer maar nu heeft mijn dochter samen met haar man net een huis in Villefranche in Frankrijk gekocht en ga ik misschien wel liever daarheen. Het is nu bovendien een zootje daar in Zuid-Afrika. Tenzij ik ‘s middags naar het Stadhuis moet werk ik alleen ‘s morgens, ik ben erg matineus. Zo houd ik tijd over om te lezen en te tuinieren. En misschien dat ik volgend jaar stop met werken zodat ik nog meer tijd heb om te lezen en te reizen.”

In het weekend ontspant de advocaat zich graag thuis in haar huiskamer.
“ Ik verwen mijzelf dan en doe de airco aan en kijk naar de programma’s op Discovery. Je moet van het leven genieten.”

Bij vertrek geeft Jacqueline Hardeveld mij een pastic zak mee vol met prachtige mango’s uit eigen tuin. Onderweg naar huis vraag ik me af of deze bijzondere advocaat nog vol energie, haar toga volgend jaar ook echt aan de wilgen zal hangen. Ik denk het niet. Mr. Hardeveld houdt teveel van haar cliënten en collega’s en vooral van haar vak.

Augustus 2009

Mr. Caroline Fiévez is als advocaat werkzaam bij HBN Law.

Copyright by Curacao Legal Portal