Toezichthouder bezorgd

Toch leidde de vertraging al tot bezorgde observaties van het College Aruba financieel toezicht (Cft). In zijn laatste rapportage stelt het college dat meerdere voor 2017 begrote inkomsten in het geding zijn, en daarmee dreigt Aruba niet aan begrotingsafspraken te kunnen voldoen.

 

Het college wil niet reageren op de gevolgen van de Venezuela-crisis voor Aruba en Curaçao. Wel meldt een woordvoerder dat het 'de ontwikkelingen scherp in de gaten houdt en rekening houdt met diverse scenario’s. Het Cft is bovendien regelmatig in gesprek met de regeringen van Aruba en Curaçao, waarbij de situatie met betrekking tot de beide raffinaderijen uiteraard ook aanbod komt.'

 

Nederland heeft niets te zeggen

Steeds duikt de vraag op wie uiteindelijk bij zal springen als het financieel mis gaat met Curaçao of het diep in de schulden zittende Aruba. In een interview met het FD stelde voormalig toezichthouder Age Bakker dat Nederland garant staat voor een deugdelijk bestuur. 'Het niet nakomen door een eiland van zijn betalingsverplichtingen is daar een voorbeeld van. Niet uit te sluiten valt dat naar Den Haag zal worden gekeken als de eilanden in gebreke blijven.'

 

Tweede Kamerleden André Bosman (VVD) en Ronald van Raak (SP) volgen de situatie op de voet. Bosman: 'Er wordt veel hoop gevestigd op de raffinaderijen, iconen uit het verleden die stonden voor economische welvaart. Maar hun succes is sterk afhankelijk van buitenlandse investeerders, en je moet je afvragen of dit de ontwikkeling van de toekomst is.'

 

Grote gifbelt

Hoe dan ook zitten Aruba en Curaçao met zwaar vervuilde industrieterreinen. Van Raak: 'Het is een heel groot dilemma. Openhouden is wat betreft economie en milieu eigenlijk niet mogelijk, maar sluiten ook niet, want dan hangt de grote gifbelt als een molensteen om de nek van het landsbestuur.'

 

Voor Isla op Curaçao belopen de schoonmaakkosten volgens ramingen $1 mrd. Als onderdeel van de deal met Citgo nam Aruba de kosten voor de sanering van zijn raffinaderij over, voor honderden miljoenen.

 

Sluiten van de raffinaderijen ligt politiek gevoelig op beide eilanden. En als Venezuela er bovenop komt, dan liggen de fabrieken die speciaal ingericht zijn op het verwerken van de zware Venezolaanse olie weer uiterst strategisch. De vraag is of Aruba en Curaçao zo lang kunnen wachten.

 

Crystallex

Op de achtergrond boekte een schuldeiser voor de Haagse rechter eind oktober een eerste overwinning in een geschil met Venezuela. Het Canadese mijnbouwbedrijf Crystallex probeert een deel van een door internationale arbitrage toegewezen schadevergoeding van $1,4 mrd op PDVSA te verhalen. Uit voorzorg is beslag gelegd op diverse bezittingen van het bedrijf, waaronder een olieterminal op Bonaire. De rechter beoordeelt nu of PDVSA inderdaad zal moeten betalen.

 

Crystallex zit de Venezolanen ook elders op de huid. Japanse, Chinese en Amerikaanse banktegoeden werden al bevroren. Maar het voornaamste doelwit van het mijnbouwbedrijf is een grotere kluif: de Amerikaanse entiteit die de aandelen in Citgo houdt.

 

Volgende complicatie: de aandelen Citgo dienen als onderpand voor twee leningen: 50,1% voor een obligatie van PDVSA, en 49,9% voor een krediet dat door het Russische staatsoliebedrijf Rosneft direct aan PDVSA is verstrekt. Rosneft heeft gezegd bereid te zijn een vervangend onderpand te accepteren.

 

Financieel Dagblad