NETHERLANDS - De diepe recessie in Europa heeft bij de meeste grote beursgenoteerde bedrijven in Nederland geen grote financiële schade aangericht. Hun balansen zijn op orde, zodat snel kan worden ingespeeld op het naderende economische herstel.

 

Dat blijkt uit onderzoek van het FD naar de financiële positie van de beursfondsen.

 

Meer investeringsbereidheid

Sterker, de chief financial officers (cfo’s) die voor de financiële speelruimte moeten zorgen bij expansie, zijn weer bereid meer risico’s met hun balans te nemen, zo blijkt uit recent Europees én Nederlands onderzoek onder financiële bestuurders. De verwachting is dat de fusie- en overnamemarkt daardoor een impuls krijgt.

 

Ruim de helft van de cfo’s in Europa is positief over de economische vooruitzichten en bereid meer te gaan investeren. Dat blijkt uit het Global CFO Survey van Duke University en TiasNimbas Business School die eind vorig week is gepresenteerd. Die investeringsbereidheid neemt ook toe onder de financiële bestuurders van grote Nederlandse bedrijven, zegt Deloitte op basis van een recente peiling onder cfo’s.

 

Op overnamepad

Nederlandse cfo’s blijken bereid hun balans op te rekken om op overnamepad te gaan en willen daarvoor ook nieuwe financiering aantrekken. Bijna de helft verwacht de komende twaalf maanden een acquisitie af te ronden. En circa 40% verwacht belangen af te stoten of een dochterbedrijf te verkopen om zich meer op de kernactiviteiten te richten.

Zijn de Nederlandse beursfondsen er financieel gezien wel klaar voor om met investeringen en acquisities in te spelen op het economisch herstel dat zich aandient in Europa en ook in Nederland?

 

Beheersbare schulden

De ondernemingen hebben tijdens de economische crisis wel meer schulden gemaakt, maar die zijn over het algemeen goed beheersbaar. Zij zijn in staat op korte termijn een aanzienlijke overnamekas bijeen te brengen, zo blijkt uit onderzoek van deze krant naar de schuldpositie en schuldenratio van beursfondsen.

De AEX-fondsen (exclusief financiële waarden en vastgoedfondsen) hadden eind vorig jaar samen zo’n € 24 mrd in kas. Op basis van een conservatieve schuldenratio zouden zij zeker € 50 mrd kunnen bijlenen. Samen zijn zij dus in staat om minstens € 75 mrd in stelling te brengen om zich te laten gelden op de internationale fusie- en overnamemarkt.

 

Vet op de botten

Van de veertig door het FD onderzochte AEX- en Midkap-fondsen blijken er medio dit jaar acht te zijn met een negatieve nettoschuld. Het gaat om ASML, Ahold, TNT, Gemalto, ASMI, Brunel, TomTom en Pharming. Zij hebben op hun balans meer kasgeld (of equivalenten daarvan) staan dan rentedragende schulden en hebben dus veel vet op de botten om te acquireren.

De onderzochte bedrijven blijken halverwege 2013 samen goed voor een nettoschuld van ruim € 90 mrd. Dat lijkt veel, maar de meeste cfo’s zijn in staat om de schulden snel omlaag te brengen als het nodig mocht zijn. Een maatstaf daarvoor is de nettoschuld-ebitda-ratio, die de terugverdiencapaciteit weergeeft voor de schulden. Bij een waarde van vier of meer gaan bij beleggers en financiers alarmbellen rinkelen.

 

'Schuldenratio gaat verbeteren'

Nederlandse beursfondsen staan er over het algemeen echter goed voor. Circa 30% is in staat hun schuld binnen een jaar af te lossen. Ruwweg de helft kan dat binnen twee jaar doen. Als de economie aantrekt en de winstmotor gaat draaien, kan die aflostijd verder worden bekort. Slechts een paar fondsen kampen met een relatief hoge schuldenratio. Het zijn vooral kapitaalintensieve bedrijven als Air France-KLM, Aperam en ArcelorMittal. Bij een aantrekkende economie kan ook voor hen het tij snel ten goede keren.

KPMG gaat er in een recente studie over de mondiale fusie- en overnamemarkt van uit dat internationaal deze schuldenratio verder zal verbeteren. ‘De financiële armslag lijkt toe te nemen. Dat valt op te maken uit de verwachte daling van de schuldverhoudingen met 13% in de komende 12 maanden’, zei managing partner Corporate Finance Wouter van der Bunt in een toelichting. Voor Nederland wordt een daling in dezelfde ordergrootte verwacht.

 

Van defensief naar offensief

De financiële uitgangspositie van de grote Nederlandse bedrijven is relatief gunstig omdat zij de afgelopen periode sterk gericht zijn geweest op kostenbesparingen, vooral door personeelsreducties. De meeste cfo’s gaan ervan uit dat hun kasstromen de komende periode zullen stijgen door aanhoudende besparingen op de kosten, de introductie van nieuwe producten en door stijgende winstmarges.

Ondernemingen zijn daardoor in staat hun koers snel te wijzigen van defensief naar offensief. De extra kasstroom hoeft niet, zoals na eerdere recessies, eerst te worden ingezet om de balans gezond te maken. Het geld kan direct worden gebruikt voor expansie.

 

Bankkredieten

De cfo’s die zich aan het overnamefront melden, blijven met hun financiering in de eerste plaats mikken op bedrijfsobligaties. Maar de helft van de financieel bestuurders vindt inmiddels bankkredieten ook aantrekkelijk als financieringsbron, zo komt uit het onderzoek van Deloitte naar voren.

Meer dan een derde van de ondervraagden (36%) zegt het nu relatief gemakkelijk te vinden om bankkredieten af te sluiten. Dat is de hoogste score in twee jaar. Het betekent ook een ommezwaai ten opzichte van het voorjaar, toen nog niemand dat zei en 13% klaagde over hoe lastig het wel was om bankkredieten los te krijgen.

 

Verhoogde activiteit

‘Bankfinanciering wordt steeds aantrekkelijker gevonden als financieringsbron’, aldus Wilten Smit, managing partner van Deloitte, bij de presentatie van het onderzoek. ‘Het geeft aan dat ook hier het vertrouwen groeit.’ Bijna een derde van de cfo’s is bereid de risico’s op hun balans te verhogen. Ook dat is de hoogste score in twee jaar tijd.

Dit alles moet resulteren in een verhoogde activiteit van Nederlandse ondernemingen op de fusie- en overnamemarkt. Zij beschikken over voldoende financiële armslag en die zal verder toenemen. Maar de onzekerheid over een aantal macro-economische factoren heeft tot nu toe het vertrouwen van bedrijven in fusies en overnames nog getemperd, stelde KPMG medio dit jaar vast.

 

Nederland nog steeds populair

Internationaal gezien neemt het aantal miljardentransacties op de overnamemarkt de laatste weken echter snel toe. Of Nederlandse partijen zich in die strijd kunnen mengen, is nog onzeker. Onderzoek van de Economist Intelligent Unit laat wel zien dat Nederland binnen West-Europa nog steeds populair is onder internationale investeerders.