DEN HAAG — De veroordeling van Nederland voor de schending van de rechten van moordenaar James Murray heeft verregaande gevolgen voor het Koninkrijk.

 

“Dit vonnis blaast in feite het Statuut op”, aldus Tweede Kamerlid André Bosman. De VVD’er kreeg gisteren steun van een Kamermeerderheid voor een debat met minister Ronald Plasterk en een schriftelijke reactie van de Nederlandse regering.

 

Murray werd in 1980 veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf voor de moord op de zesjarige Darly Lai. Vanuit de gevangenis, eerst in Curaçao en vervolgens in Aruba, stuurde hij herhaaldelijk verzoeken om gratie, maar die werden afgewezen. Ook kreeg hij onvoldoende psychische begeleiding. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens oordeelde deze week dat Murray zich daarmee in een inhumane uitzichtloze situatie bevond, zodat zijn mensenrechten geschonden werden. In 2014 kreeg Murray uiteindelijk wel gratie, maar om gezondheidsredenen. Murray had kanker en overleed datzelfde jaar.

 

Het vonnis leidt in Nederland tot een discussie over de vervroegde vrijlating van levenslang gestraften met psychische problemen, maar vraagt ook om een discussie over het Koninkrijk, vindt de Tweede Kamer. Niet Curaçao of Aruba werd veroordeeld voor mensenrechtenschendingen, maar Nederland. “Het Europees Hof gaat volledig voorbij aan het Statuut. Volgens het Hof is de Nederlandse staat verantwoordelijk voor de rechten van de mensen, zelfs tot op het niveau van gedetineerden, en moet Nederland geen afwachtende houding aannemen, maar proactief optreden”, aldus Bosman. “Als Nederland verantwoordelijk is voor de mensenrechten, heeft dat ook gevolgen voor de Isla en ook voor financiën.”

 

Bosman is zowel benieuwd naar de visie van de Nederlandse regering als naar de reactie van Curaçao, Aruba en St. Maarten. Tijdens de laatste plenaire vergadering voor het reces vroeg hij om een debat met Plasterk. Hij kreeg onder meer steun van SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak, die ook om een schriftelijke reactie vroeg. “Zoals ik het zie, zullen wij verantwoordelijk worden voor heel veel zaken op de eilanden waar we niet verantwoordelijk voor willen zijn en waarvan men op de eilanden ook niet wil dat wij er verantwoordelijk voor zijn”, aldus Van Raak.

 

PvdA-Tweede Kamerlid Roelof van Laar merkte op dat het vonnis in ieder geval gevolgen heeft voor Curaçao, Aruba en St. Maarten, ook als er geen consequenties zijn voor het Koninkrijk. “Als het Statuut ongewijzigd blijft, kunnen de autonome landen gewoon invulling gaan geven aan deze uitspraak en de gevolgen ervan”, zei Van Laar. Naast de PvdA en de SP steunden ook het CDA en de SGP het verzoek om een brief van de regering en een debat. PVV en Groen Links laten de steun voor een debat afhangen van de schriftelijke reactie.

 

Amigoe